Η παρακμιακή Αθήνα μέσα στις χιλιετίες …ομοιότητες και διαφορές

5



 Γράφει η Ελένη Παπουτσή

Για να αποδράσουμε από τον μικρόκοσμό μας, και να δούμε  τις ομοιότητες και τις διαφορές, όσο μπορούμε μέσα στην απεραντοσύνη της γνώσης ….

Η Αθήνα το 429 ήταν  πόλη της ομορφιάς και του Ανθρωπισμού. Η Αττική ήταν  ανοικτή μπροστά στους ανέμους σαν πλοίο  μέσα στο Αιγαίο.
Τότε γεννήθηκε  ο Πλάτων (429 π.Χ) Όταν ο Πλάτων ήταν παιδί, ήταν  ταραγμένος ο πολιτικός ορίζοντας στην Αθήνα .Λυσσομανούσε ο Πελοποννησιακός πόλεμος και η  .........
εμφύλια  μάχη Αθήνας Σπάρτης προετοίμαζε   σίγουρα την πτώση της Ελλάδας.
 Είχαν περάσει οι μεγάλες μέρες των Περσικών πολέμων. Ο ήλιος του Μαραθώνα και της Σαλαμίνας είχε ήδη δύσει. Πεθαίνει ο Περικλής. Μεγαλύτερος πολιτικός της Ελλάδας ακέραιος  σαν τον Αριστείδη, ικανός σα τον Θεμιστοκλή , υλοποίηση του ελληνικού πολιτισμού,  Δημοκράτης ,  πατριώτης που διατηρούσε την ηρεμία του μέσα στις θύελλες του λαού.
Οι Σπαρτιάτες είχαν εισβάλλει στην Αττική. Η Αθήνα αμύνθηκε ένα ολόκληρο χειμώνα και ο Περικλής ήταν η ψυχή της μάχης. Τη ζοφερή  εκείνη χρονιά, μια επιβλητική τελετή έγινε στον Κεραμικό.
Τα φέρετρα των πολεμιστών πάνω σε πένθιμα άρματα. Ο τάφος που η Ελλάδα άνοιγε στον εαυτό της . Ο Περικλής τότε έβγαλε τον ωραιότερο λόγο και ο Θουκυδίδης έγραψε σε χάλκινες πλάκες των «Ανδρών επιφανών πάσα γη τάφος»
Ο Περικλής πεθαίνει και τον διαδέχεται ο Αλκιβιάδης. Το πρόσωπο της  νεολαίας. Τυχοδιώκτης,  μηχανορράφος, διψασμένος για εξουσία έσπρωχνε την πατρίδα του στην καταστροφή.
Η Αθήνα ήταν μέσα σε ζοφερό κλίμα   τις μέρες του Πλάτωνα. Στα 25 χρόνια του. Ο Πλάτων, είδε την κατάληψη των Αθηναίων από τους Σπαρτιάτες. Είδε τον Λύσανδρο να μπαίνει στην Αθήνα και να  έρχεται  το τέλος της Αθηναϊκής ανεξαρτησίας., και  ακολουθούν  οι τριάκοντα τύρρανοι.
Εικόνες που  έθλιβαν  τη ψυχή  του  φιλοσόφου Πλάτωνα. Νέος ψηλός, με πλατείς ώμους , λιγομίλητος. Όταν μιλούσε βαθιά αισθαντικότητα έβγαινε από τα χείλη του. Οι αρετές  του ήταν το χαμόγελο, και η αγνότητα.  Το μυστικό του όμως, ήταν, ότι  είχε  κλείσει κάποια μυστηριώδη συμφωνία με την αιωνιότητα .
Προσπερνούσε τα πρόσκαιρα σα μάταιες αντανακλάσεις ενός  καθρέφτη. Πίσω από τις ορατές μορφές πού ήταν ατελείς στον κόσμο των όντων, παρουσιάζονταν μορφές αόρατες για πάντα ακτινοβόλες,  που βλέπει το πνεύμα και είναι τα αιώνια πρότυπα .
Ο νεαρός Πλάτων, δεν είχε διατυπώσει τη θεωρία του (των ιδεών, ή θεωρία της ανάμνησης) μη ξέροντας ότι κάποια μέρα θα γινόταν φιλόσοφος  είχε  συνείδηση της Ιδέας και την πανταχού παρουσία της. Όταν οι γυναίκες έκλαιγαν στα νεκρικά άρματα έμοιαζε σαν να κοίταζε κάτι άλλο. Σαν να έλεγε. Δε μπορώ να αγαπάω παρά το αόρατο αυτό που ούτε γεννιέται ούτε πεθαίνει. Ο Έρωτας της αιώνιας Αλήθειας και η Αρμονία που αγκαλιάζει το Σύμπαν, είναι στη  ψυχή του Πλάτωνα. Στη αρχή στρέφεται στις τέχνες, σα  πλούσιος Αθηναίος.
Ψάχνοντας το ωραίο, καλλιέργησε τη μουσική ζωγραφική ποίηση. Στα 27 του είχε γράψει πολλές τραγωδίες. Τότε γνώρισε τον Σωκράτη που συζητούσε με τους νέους για το Δίκαιο, το Άδικο, το Ωραίο, το Καλό, το Αληθινό. Απλός  ο Σωκράτης! Γιός μαρμαρά στα νιάτα του είχε σμιλέψει τις 3 χάριτες. Πέταξε τη σμίλη , λέγοντας ότι ήθελε να σμιλεύει τη ψυχή και όχι το μάρμαρο. Έτσι αφιέρωσε τη ζωή του στην Αναζήτηση της Σοφίας.Τον έβλεπαν στις πλατείες στα γυμναστήρια στα θέατρα να εκμαιεύει . Από μερικά χρόνια νωρίτερα οι σοφιστές είχαν πέσει σαν τις ακρίδες στην Αθήνα. Ο σοφιστής είναι η αντίθετη πλευρά του φιλοσόφου,οπως ο δημαγωγός, η αρνητικότητα του πολιτικού, ο υποκριτής του ιερέα. Ο τύπος του Έλληνα σοφιστή, είναι λεπτός, αμφισβητίας, διαβρωτικός. ( οι γνήσιοι φιλόσοφοι τους έλεγαν πόρνους της φιλοσοφίας) ΑΥΤΟ ΤΟ ΕΙΔΟΣ ΑΝΑΦΕΡΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥΣ ΠΟΥ ΠΑΡΑΚΜΑΖΟΥΝ.ΕΚΕΊ ΒΡΙΘΟΥΝ ΟΙ ΣΟΦΙΣΤΕΣ, ΟΠΩΣ ΤΑ ΣΚΟΥΛΗΚΙΑ ΣΤΟ ΣΩΜΑ ΠΟΥ ΑΠΟΣΥΝΤΙΘΕΤΑΙ ΜΕ ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΘΕΩΝ, ΤΩΝ ΥΛΙΣΤΩΝ Η ΤΩΝ ΠΕΣΣΙΜΙΣΤΩΝ.ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ, ΟΙ ΣΟΦΙΣΤΕΣ ΜΟΙΑΖΟΥΝ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΑΙΩΝΕΣ. ΑΡΝΟΥΝΤΑΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΤΟ ΘΕΟ ΚΑΙ ΤΗ ΨΥΧΗ ΔΗΛΑΔΗ ΤΗΝ ΥΠΕΡΤΑΤΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗ ΖΩΗ . Οι σοφιστές της εποχής του Σωκράτη ,  Γοργίας, Πρόδικος, Πρωταγόρα και οι περί αυτών,έλεγαν ότι δεν υπάρχει διαφορά ανάμεσα στην αλήθεια και στο ψέμα. Έκαναν ότι μπορούσαν για να αποδείξουν αληθινή κάθε ιδέα και ταυτόχρονα το αντίθετο της. Σε κάθε λύση έβρισκαν και ένα πρόβλημα. Ο Σωκράτης πλησίαζε τους σοφιστές με γλυκύτητα , και από ερώτηση σε ερώτηση τους έσπρωχνε να πουν το αντίθετο από αυτό που υποστήριζαν αρχικά. Τους έδειχνε ότι αγνοούσαν την αρχή και την αιτία όλων των πραγμάτων. Όλες οι θεωρίες του Σωκράτη για το Δίκαιο και το Αληθινό, έβρισκαν δύναμη στο στόμα του γιατί ο ίδιος τις εφήρμοζε στη ζωή του. Ο Πυθαγόρας στα μάτια των μαθητών έκανε την ηθική κοσμοθεωρία. Στην Αθήνα ο Σωκράτης μιλούσε για το Δίκαιο και την ανασυγκρότηση του Κόσμου. Και οι δυο τους,  δίδασκαν την Αλήθεια.
 Ο Πλάτων ένοιωσε να έλκεται από τον Σωκράτη, γιατί κατάλαβε την υπεροχή του Καλού πάνω στο Ωραίο. Είδε την ομορφιά και τη δόξα της ανυψωμένης  ψυχής που έλκει τις άλλες ψυχές στην Αλήθεια. Ο Πλάτων αφήνει το πλούσιο σπίτι του και ακολουθεί το Σωκράτη..
Όπως και μετά Χριστό, έτσι και πριν , Ο Ελληνικός πολιτισμός δεν γνώρισε τον πόλεμο μεταξύ θρησκείας και φιλοσοφίας. Οι πόλεμοι ξεκίνησαν από  τους πολιτικούς.
Ο Θαλής (585 π.Χ) μπορούσε ήσυχος να διδάσκει ότι ο κόσμος προέρχεται από τη φωτιά Ο Αναξαγόρας ότι ο ήλιος είναι μάζα φωτιάς. Ο Δημόκριτος ότι τα πάντα ανάγονται στα άτομα. Όλα αυτά τα ήξεραν και δεν ανησυχούσαν καθόλου. Ήξεραν ακόμα ότι οι δήθεν φιλόσοφοι που αρνούνταν την ύπαρξη Θεού, δεν μπορούσαν να καταστρέψουν τίποτα στη συνείδηση του λαού. Οι αληθινοί φιλόσοφοι Πίστευαν ΠΑΝΤΑ,και το εξηγούσαν με διαφορετικές θεωρίες ο καθένας.
Ελένη Παπουτσή
Εκπαιδευτικός-πολιτισμολόγος(ελ. Επαγγελματίας)
Μ.ED.

Δημοσίευση σχολίου

5Σχόλια
  1. Με ποιόν να παρομοιάσω τώρα τον Περικλή και με ποιόν το Μηλτιάδη?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Να και η κ. Ελένηηηη!!! "Πολιτισμολόγος"!!! Τι επιστήμη είναι αυτή; Καινούργια, παλιά; Γιατί στα ελληνικά δεν υπήρχε αυτή η λέξη μέχρι που την εισήγαγε ο Κοραής το 1800 από μία αντίστοιχη γαλλική λέξη. Η αντίστοιχη ελληνική είναι "παιδεία"!!
    και δεν ξέρω που την σπουδάζουν αυτή την επιστήμη. Ας μας πληροφορούσε τουλάχιστον.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ωραίο αυτό με τα κεφαλαία.
    οι σοφιστές είχαν πέσει σαν ακρίδες στην Αθήνα
    παρόμοια και τώρα.
    ολα τα ίδια μένουν

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Κα Ελενη
    Αφου θαυμαζετε τοσο τον Πλατωνα γιατι δεν μας λετε και δυο κουβεντουλες για την ΠΟΛΙΤΕΙΑ του Πλατωνα;
    Ποιον δεν συμφερει μια τετοια Πολιτεια;
    Α! Και κατι αλλο.
    Λετε ο Θαλης και ο Σωκρατης να μην ηξεραν οτι δεν υπαρχει Διας και πολυ περισσοτερο οτι δεν διαμενει στον Ολυμπο;
    Κι ομως ορκιζονταν στον Δια και μαλιστα εκαναν και θυσιες. Γιατι το εκαναν αυτο;
    Δυο ερμηνειες υπαρχουν κατα τη γνωμη μου.
    Ή καποιους ηθελαν να εξαπατησουν (Μαλλον τον "λαουτζικο" κατα τη γνωμη μου. Δεν ειναι κατ' αναγκη κακο αυτο)
    ή με καποιους δεν ηθελαν να συγκρουσθουν. (Μαλλον με το τοτε "παπαδαριο" πιστευω. Παντα επρεπε να τα εχουν καλα με το εκαστοτε ιερατειο οι ανθρωποι).

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Πού πήγες Ελένη!!Και εχάθης του Μάη, και σβήσαν τα μάτια απο φώς!!
    (εποχής μου. Πουλόπουλος)
    Είμαστε φίλοι στο fb.
    Μαρέσεις και σε διαβάζω

    Εχεις κάτι ιδιαίτερο. Μόρφωση αλλά πάντα και κάτι μεταφυσικό. Εγω δεν είμαι της θρησκείας. Ετσι όμως που γράφεις τα διαβάζω και δε σου κρύβω χμ....με πείθεις ....Τώρα γέλασα με τις ακρίδες.
    ΓΑΠ??στο πτώμα ....Μας έκαναν πτώματα και μας τρώνε...
    φιλάκια

    ΑπάντησηΔιαγραφή
Δημοσίευση σχολίου