Η πρώτη αριστερά στην Ελλάδα μόνο αριστερά δεν θυμίζει. Η βία πάει και έρχεται. Μάλιστα πολλές από τις πρακτικές που χρησιμοποιεί μπορούν να χαρακτηριστούν με επιείκεια αυταρχικές.
Η ομολογία της αρμόδιας υπουργού Όλγας Γεροβασίλη ότι παρακολουθούνται ακόμη και τα όσα γράφονται...
στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ήρθε να ολοκληρώσει το παζλ μιας αυταρχικής στροφής ενός κόμματος που κατεξοχήν διακήρυξε την αντίθεσή του στον κρατικό αυταρχισμό.
Κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ κατακεραύνωνε τις «μνημονιακές κυβερνήσεις» που είχαν γενικεύσει την καταφυγή στις προληπτικές συλλήψεις, συνήθως ανθρώπων που επρόκειτο να πάνε σε μια διαδήλωση, θεωρώντας – και ορθά – ότι αυτό είναι μια αυταρχική εκτροπή που παραβιάζει θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα και προσπαθεί να περιορίσει το δικαίωμα στη διαδήλωση.
Με ανάλογο τρόπο σε ποικίλες περιπτώσεις είχε καταγγείλει την «ποινικοποίηση της μαζικής συλλογικής δράσης», αναφερόμενους σε ποινικές διώξεις ανθρώπων που συμμετείχαν σε κοινωνικές διαμαρτυρίες ή σε κινήματα ανυπακοής, με πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα το κίνημα άρνησης καταβολής των υπέρογκων διοδίων στις εθνικές οδούς.
Η αριστερά των «προληπτικών προσαγωγών»
Σήμερα, βλέπουμε την κυβέρνηση να αναγνωρίζει ότι όντως έγιναν και «προληπτικές προσαγωγές» διαδηλωτών που επρόκειτο να διαμαρτυρηθούν εναντίον μάλιστα της ίδιας της υπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Όλγας Γεροβασίλη.
Σήμερα, βλέπουμε την κυβέρνηση να αναγνωρίζει ότι όντως έγιναν και «προληπτικές προσαγωγές» διαδηλωτών που επρόκειτο να διαμαρτυρηθούν εναντίον μάλιστα της ίδιας της υπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Όλγας Γεροβασίλη.
Αυτή με τη σειρά της δεν είχε κανένα πρόβλημα ουσιαστικά να δικαιολογήσει εμμέσως πλην σαφώς αυτή την πρακτική και να παραδεχτεί ότι ως προς την υποκίνηση σε πράξεις βίας, προφανώς και παρακολουθούνται ακόμη και οι αναρτήσεις στο διαδίκτυο.
Άλλωστε, δεν είναι τυχαίο ότι επί των ημερών της στο σχέδιο αναμόρφωσης του Ποινικού Κώδικα ως προς τη διέγερση σε τέλεση πράξεων βίας υπάρχει πλέον και ρητή αναφορά στο διαδίκτυο.
Μάλιστα η κ. Γεροβασίλη προσέθεσε ότι «έχουν γίνει πάρα πολλές δικογραφίες τους τελευταίους μήνες, οι οποίες είναι σε εξέλιξη, και συνεχίζονται και σήμερα και είναι ένας τρόπος για να αντιμετωπιστούν οι πράξεις βίας από τη δημοκρατία».
Αναρωτιέται κανείς ποιες είναι οι πράξεις βίας στις οποίες αναφέρεται. Γιατί ως προς τη βασική ανοιχτή δικαστική υπόθεση αντιμετώπισης όντως μιας εγκληματικής οργάνωσης που ευθύνεται για πράξεις βίας ακόμη και δολοφονικής, δηλαδή τη δίκη της Χρυσής Αυγής η κυβέρνηση χρεώνεται ότι δεν συνέβαλε όσο έπρεπε στην επιτάχυνση μιας δίκης που έχει ευρύτερη πολιτική σημασία.
Μαζικές δικογραφίες κατά πρώην συντρόφων
Όμως, υπάρχουν και αρκετές άλλες δικογραφίες που αυτή τη στιγμή είναι ανοιχτές για πράξεις που κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ θα εξεγειρόταν εάν άκουγε ότι αντιμετωπίζονται ως «πράξεις βίας». Αναφερόμαστε στις διαμαρτυρίες κατά των πλειστηριασμών που σε μεγάλο βαθμό έχουν ως πρωταγωνιστές και πρώην συντρόφους των σημερινών υπουργών, ενίοτε και συναδέλφους τους από το υπουργικό συμβούλιο, όπως στην περίπτωση του Παναγιώτη Λαφαζάνη.
Όμως, υπάρχουν και αρκετές άλλες δικογραφίες που αυτή τη στιγμή είναι ανοιχτές για πράξεις που κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ θα εξεγειρόταν εάν άκουγε ότι αντιμετωπίζονται ως «πράξεις βίας». Αναφερόμαστε στις διαμαρτυρίες κατά των πλειστηριασμών που σε μεγάλο βαθμό έχουν ως πρωταγωνιστές και πρώην συντρόφους των σημερινών υπουργών, ενίοτε και συναδέλφους τους από το υπουργικό συμβούλιο, όπως στην περίπτωση του Παναγιώτη Λαφαζάνη.
Γύρω από τη συγκεκριμένη υπόθεση μπορεί να έχει σχολιαστεί αρκετά ο άκομψος τρόπος με τον οποίο επί των ημερών της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα σέρνονται στα δικαστήρια πρώην στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, όμως δεν έχει σχολιαστεί όσο πρέπει η ίδια η κλιμάκωση της καταστολής στην οποία παραπέμπει.
Οι διαμαρτυρίες είτε στα ειρηνοδικεία, είτε στα συμβολαιογραφεία δύσκολα θα μπορούσαν να θεωρηθούν «βίαιες» και σίγουρα δεν εντάσσονται στο στερεότυπο που έχουμε για τα «έκτροπα». Κατά βάση ειρηνικοί ακτιβισμοί ήταν με ορισμένες εντάσεις που συχνά οφείλονταν και στον «υπερβάλλοντα ζήλο» των αστυνομικών δυνάμεων. Συμβολικές ενέργειες όπως η… σκάλα πάνω στην οποία είχε ανέβει ο Παναγιώτης Λαφαζάνης σε μια προσπάθεια να αναδείξει το πρόβλημα ότι η κυβέρνηση έβαζε κλούβες για να προστατεύσει τους πλειστηριασμούς, δύσκολα μπορούν να θεωρηθούν ότι απείλησαν κάποιον.
Και όμως για αυτές τις κινητοποιήσεις έχει ανοίξει μια ολόκληρη αλυσίδα δικογραφιών, με αλλεπάλληλες προσκλήσεις για απολογία, ακόμη και σε ανθρώπους που στην πραγματικότητα δέχτηκαν ενώπιων καμερών χτυπήματα από την αστυνομία, όπως π.χ. τον συντονιστή του πολιτικού συμβουλίου της ΛΑΕ και τέως βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Στάθη Λεουτσάκο.
«Αδέρφια μου, ασφαλίτες» αλά ΣΥΡΙΖΑ
Οι δικογραφίες αυτές αποτυπώνουν έναν ολόκληρο μηχανισμό, που κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ θα χαρακτήρισε «ασφαλίτικο». Καταγραφές των διαδηλωτών από ειδικό συνεργείο, επιλεκτικής παρακολουθήσεις, έλεγχο του τι γράφουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ταυτοποιήσεις προσώπων από φωτογραφίες προφανώς μέσω αναφορών «πληροφοριοδοτών».
Οι δικογραφίες αυτές αποτυπώνουν έναν ολόκληρο μηχανισμό, που κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ θα χαρακτήρισε «ασφαλίτικο». Καταγραφές των διαδηλωτών από ειδικό συνεργείο, επιλεκτικής παρακολουθήσεις, έλεγχο του τι γράφουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ταυτοποιήσεις προσώπων από φωτογραφίες προφανώς μέσω αναφορών «πληροφοριοδοτών».
Επιπλέον, ενώ μέχρι τώρα σε τέτοιου είδους κινητοποιήσεις ο κανόνας ήταν ότι δικογραφίες φτιάχνονται μόνο εάν υπάρξει αυτόφωρη σύλληψη, τώρα η λογική είναι ότι γίνεται η κινητοποίηση, ολοκληρώνεται και μήνες μετά έρχονται οι κλήσεις «για ανωμοτί κατάθεση». Μόνο που αυτό σημαίνει μια ακόμη μεγαλύτερη ποινικοποίηση των συλλογικών μορφών διαμαρτυρίας που έστω και εάν παραβίαζαν το γράμμα του νόμου, δεν θεωρούνταν παραβατικές. Και αυτή η παραπέρα ποινικοποίηση έρχεται ενώ υποτίθεται ότι έχουμε κυβέρνηση της αριστεράς και τυπικά «δικαιωματική». Ας αναλογιστεί κανείς τι θα είχε ο πει ο ΣΥΡΙΖΑ εάν είχε ακολουθήσει αυτή την πρακτική π.χ. η κυβέρνηση Σαμαρά.
Την ίδια στιγμή δεν είναι χωρίς σημασία ότι παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπήρξε κατεξοχήν κόμμα των διαδηλώσεων και η ηγεσία του είχε φτάσει μέχρι του σημείου να κάνει μηνυτήριες αναφορές για τη χρήση δακρυγόνων σε διαδηλώσεις, στις μέρες μας δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που μαζικές κινητοποιήσεις αντιμετωπίζονται με αυτόν ακριβώς τρόπο.
Πιο πρόσφατο παράδειγμα τα άφθονα δακρυγόνα στους αναπληρωτές εκπαιδευτικούς που δεν πείστηκαν ότι ο κ. Γαβρόγλου όντως ενδιαφέρεται για την εργασιακή του αξιοπρέπεια.
Η επίθεση κατά των ΜΜΕ
Όμως, ο αυταρχισμός αυτός δεν παίρνει μόνο κλασικές κατασταλτικές μορφές. Επεκτείνεται και στην αρνητική αντιμετώπιση θεσμών όπως ο Τύπος που υποτίθεται ότι είναι από τους πυλώνες της δημοκρατίας.
Όμως, ο αυταρχισμός αυτός δεν παίρνει μόνο κλασικές κατασταλτικές μορφές. Επεκτείνεται και στην αρνητική αντιμετώπιση θεσμών όπως ο Τύπος που υποτίθεται ότι είναι από τους πυλώνες της δημοκρατίας.
Οχυρωμένη πίσω από το «αφήγημα» ότι τα ΜΜΕ είναι κατά βάση όργανα της «διαπλοκής» και επιθυμούν την επιστροφή στην εξουσία των μνημονιακών κομμμάτων, η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα κατ’ επανάληψη έχει επιτεθεί στα ΜΜΕ, με πιο χαρακτηριστική την μονίμως προσβλητική έναντι των εργαζόμενων δημοσιογράφων στάση που υιοθετεί ο αναπληρωτής υγείας Παύλος Πολάκης.
Βέβαια την ίδια στιγμή, είναι η κυβέρνηση και ο ΣΥΡΙΖΑ που δεν είχαν κανένα πρόβλημα να αναζητούν «προνομιακούς» συνομιλητές στο χώρο των ΜΜΕ και επενδυτές πρόθυμους να συμβάλουν σε αυτό που μόνο ως «αριστερή διαπλοκή» μπορεί να περιγραφεί. Ούτε έχουν κάποιο ιδιαίτερο συνειδησιακό ή ηθικό πρόβλημα να αντιμετωπίζουν την δημόσια ραδιοτηλεόραση αλλά και το δημόσιο πρακτορείο ειδήσεων, το ΑΠΕ-ΜΠΕ περίπου ως προεκτάσεις ενός κομματικού επικοινωνιακού μηχανισμού.
Επιπλέον, σε πείσμα μιας βασικής αρχής της δημοκρατίας που λέει ότι μια κυβέρνηση και ένα κόμμα που ασκεί εξουσία είναι υποχρεωμένο να εκτίθεται στην πιο αυστηρή κριτική από τα ΜΜΕ ως τμήμα της πραγματικής λογοδοσίας της, η κυβέρνηση του Αλέξη Τσίπρα προτιμά να στοχοποιεί ΜΜΕ και δημοσιογράφους, να τους καταγγέλλει και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ να αρνούνται να πηγαίνουν σε συγκεκριμένα μέσα ενημέρωσης.
Μάλιστα, έχει πολύ ενδιαφέρον το πώς η κυβέρνηση διαρκώς επανέρχεται στο θέμα της δυνατότητας παρέμβασής της στο τι και πώς γράφεται, σε μια εντυπωσιακή απόπειρα χειραγώγησης της δημόσιας έκφρασης απόψεων. Τελευταίο τέτοιο παράδειγμα η πρόταση για τη συγκρότηση Επιτροπής για την ορθή χρήση του διαδικτύου στις εκλογικές διαδικασίες που προτείνεται να θεσμοθετηθεί.
Η προσπάθεια χειραγώγησης της δικαιοσύνης
Σε όλα αυτά ας προσθέσουμε την εργαλειακή χρήση της δικαιοσύνης. Παρότι κανείς δεν έχει αντίρρηση να διερευνηθούν πραγματικά σκάνδαλα – και τέτοια προφανώς υπάρχουν και σε σχέση π.χ. με ζητήματα που αφορούν τις φαρμακοβιομηχανίες – η «γραμμή Παπαγγελόπουλου» ότι ακόμη και εάν δεν πρόκειται να υπάρξουν στο τέλος καταδίκες δεν χάλασε κι ο κόσμος να ανοίξουν ποινικές υποθέσεις και να είναι υπόδικοι πολιτικοί αντίπαλοι είναι μια επικίνδυνη κατεύθυνση. Γιατί σημαίνει ότι η δικαιοσύνη γίνεται μοχλός πολιτικών παρεμβάσεων και εργαλείο κομματικών συσχετισμών. Ούτε βέβαια έχει σχέση με τις παραδόσεις της αριστεράς η προσπάθεια διαμόρφωσης ακόμη και ιδιότυπων παραδικαστικών κυκλωμάτων, ή το πλήθος ενδείξεων ότι η ΕΥΠ αξιοποιείται για… εσωτερικές πολιτικές υποθέσεις.
Σε όλα αυτά ας προσθέσουμε την εργαλειακή χρήση της δικαιοσύνης. Παρότι κανείς δεν έχει αντίρρηση να διερευνηθούν πραγματικά σκάνδαλα – και τέτοια προφανώς υπάρχουν και σε σχέση π.χ. με ζητήματα που αφορούν τις φαρμακοβιομηχανίες – η «γραμμή Παπαγγελόπουλου» ότι ακόμη και εάν δεν πρόκειται να υπάρξουν στο τέλος καταδίκες δεν χάλασε κι ο κόσμος να ανοίξουν ποινικές υποθέσεις και να είναι υπόδικοι πολιτικοί αντίπαλοι είναι μια επικίνδυνη κατεύθυνση. Γιατί σημαίνει ότι η δικαιοσύνη γίνεται μοχλός πολιτικών παρεμβάσεων και εργαλείο κομματικών συσχετισμών. Ούτε βέβαια έχει σχέση με τις παραδόσεις της αριστεράς η προσπάθεια διαμόρφωσης ακόμη και ιδιότυπων παραδικαστικών κυκλωμάτων, ή το πλήθος ενδείξεων ότι η ΕΥΠ αξιοποιείται για… εσωτερικές πολιτικές υποθέσεις.
Όταν η αριστερά μαθαίνει τους τρόπους της εξουσίας
Μπορεί να μην ήταν ο Πάνος Καμμένος αυτός που έμαθε τον Αλέξη Τσίπρα να… γράφει με το δεξί, όμως φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έμαθε όντως να διαχειρίζεται την εξουσία. Με τρόπο όχι διαφορετικό από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και σίγουρα ανταγωνιστικό προς το διαφορετικό ύφος και ήθος εξουσίας που κάποτε διακήρυξε.
Μπορεί να μην ήταν ο Πάνος Καμμένος αυτός που έμαθε τον Αλέξη Τσίπρα να… γράφει με το δεξί, όμως φαίνεται ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έμαθε όντως να διαχειρίζεται την εξουσία. Με τρόπο όχι διαφορετικό από τις προηγούμενες κυβερνήσεις και σίγουρα ανταγωνιστικό προς το διαφορετικό ύφος και ήθος εξουσίας που κάποτε διακήρυξε.