που παραχώρησε για τα αποτελέσματα της διήμερης Συνόδου Κορυφής που διεξήχθη στις Βρυξέλλες 14-15 Δεκεμβρίου.
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε σε δυο καλούς για τη χώρα μας οιωνούς, ξεκινώντας από την πίστωση στους λογαριασμούς των δικαιούχων του κοινωνικού μερίσματος, το οποίο καλύπτει περισσότερα από 1.300.000 νοικοκυριά, ενώ -όπως προσέθεσε- στον αριθμό αυτό θα προστεθούν και ορισμένα ακόμα μετά από διορθώσεις που γίνονται στο σύστημα.
Παράλληλα έκανε λόγο για ράλι των ελληνικών ομολόγων την προηγούμενη εβδομάδα, καθώς βρέθηκαν στα επίπεδα του 2006 όταν δηλαδή δεν είχε καν ξεσπάσει η οικονομική κρίση. Απαντώντας δε, σε ερώτηση του ΑΠΕ-ΜΠΕ εάν η απόδοση των ομολόγων όπως και τα στοιχεία της ελληνικής οικονομίας σχολιάστηκαν από τον Ευρωπαίο κεντρικό τραπεζίτη κατά τη διάρκεια της πρωινής συζήτησης για την ευρωζώνη, ο κ. Τσίπρας σημείωσε πως ο Μάριο Ντράγκι εξέφρασε τον θαυμασμό του για τις επιτυχίες της ελληνικής οικονομίας.
Όπως είπε, αστειεύτηκε για τη δήλωση Ντράγκι ότι «η Ελλάδα θα αποφασίσει αν θα πάρει 4ο πρόγραμμα», λέγοντας «να λείπει το βύσσινο». Συμπλήρωσε ότι ο επικεφαλής της ΕΚΤ τού είπε ότι η δήλωσή του ήταν απολύτως τεχνοκρατική.
Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε πως η Ελλάδα θα μπορούσε και τώρα να βγει από το πρόγραμμα, ωστόσο παραμένει και θα το ολοκληρώσει με επιτυχία τον Αύγουστο του 2018. Ο στόχος της Ελλάδας είναι η εμπιστοσύνη των επενδυτών στη χώρα να έχει διάρκεια, τόνισε.
Κοινωνική Ευρώπη
Αναφερόμενος στην πρωτοβουλία του για τους πυλώνες της κοινωνικής Ευρώπης, ο πρωθυπουργός είπε πως «η σημερινή Ευρώπη έχει υπερβολικό κοινωνικό έλλειμμα και δεν το αντιμετωπίζει», «κλείνει τα μάτια, με προσχήματα και αναδιαρρυθμίσεις διακοσμητικού χαρακτήρα, ώστε να μην αλλάξει τίποτα».
Υπογραμμίζοντας την ελληνική πρωτοβουλία για την Κοινωνική Ευρώπη και για αξιόπιστο Ευρωπαϊκό Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων, ο πρωθυπουργός τόνισε την ανάγκη να υπάρξουν συγκεκριμένοι δεσμευτικού στόχοι το επόμενο 6μηνο, ενώ αναφέρθηκε στην αύξηση της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού μέσα στην Ευρώπη.
Όπως είπε, «την πρωτοβουλία μας στήριξε η Κομισιόν, ο Γάλλος Πρόεδρος Μακρόν, η Ιταλία, η Πορτογαλία, η Σουηδία, και, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, οι περισσότεροι φάνηκαν έτοιμοι να την αποδεχτούν- με εξαίρεση την Ολλανδία και την Ουγγαρία, που εξέφρασαν επιφυλάξεις και έτσι το θέμα θα ξανατεθεί στην επόμενη Σύνοδο τον Μάρτιο».
«Αλλά, αν στην Ευρώπη των 27 η απόρριψη δεσμευτικών κοινωνικών στόχων έχει μόνον αρνητικές κοινωνικές συνέπειες, στην Ευρωζώνη ένας ισχυρός και δεσμευτικός κοινωνικός πυλώνας, που θα εξισορροπεί τον οικονομικό και δημοσιονομικό, είναι προϋπόθεση σταθερότητας και βιωσιμότητας», τόνισε μεταξύ άλλων ο Αλέξης Τσίπρας και επανέλαβε την πάγια θέση του ότι καμία νομισματική ένωση δεν μπορεί να λειτουργήσει με κοινωνίες πολλών ταχυτήτων στο εσωτερικό της.
Προσφυγικό/μεταναστευτικό
Σε σχέση με τη διαχείριση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, ο πρωθυπουργός τόνισε πως ο τρόπος με τον οποίο ο πρόεδρος Τουσκ έθεσε το θέμα ήταν απαράδεκτος, «όχι μόνο γιατί μια τέτοια αντίληψη δυσχεραίνει τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, αλλά θέτει σε κίνδυνο το μέλλον της ΕΕ καθώς υπονομεύει την έννοια της αλληλεγγύης».
Όπως είπε ο Αλέξης Τσίπρας το σημαντικό για την Ελλάδα δεν είναι αν κάποιες χώρες θα φιλοξενήσουν 200 ή 300 άτομα αλλά ότι επιμένουν να υπονομεύουν μια καταστατική αρχή της ΕΕ, βάσει της Συνθήκης της Λισαβόνας, την αλληλεγγύη, «υπονομεύουν δηλαδή το μέλλον της ΕΕ».
«Από πλευράς μας, τηρήσαμε σταθερά αυτήν την αρχή, ανταποκρινόμενοι στις ευαισθησίες άλλων κρατών, ακόμα και όταν διαφωνούσαμε π.χ. με κυρώσεις έναντι τρίτων κρατών. Τηρήσαμε και τηρούμε τους ευρωπαϊκούς κανόνες στην οικονομία, παρά τις σαφείς διαφωνίες μας στην πολιτική της λιτότητας», είπε ο πρωθυπουργός και κάλεσε όλα τα κράτη- μέλη να δείξουν τον ίδιο σεβασμό για την αντιμετώπιση ενός μείζονος ευρωπαϊκού ζητήματος.
Όπως ανέφερε, ο πρωθυπουργός επισήμανε στους εταίρους ότι ο απαραίτητος διάλογος για την αναθεώρηση του Δουβλίνου δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί σε αυτές τις απαράδεκτες βάσεις.
Για το μέτρο της μετεγκατάστασης είπε ότι έχουν επωφεληθεί πάνω από 21.000 πρόσφυγες και πως ήταν ένα σημαντικό βήμα, όπως και ο μηχανισμός επανεγκατάστασης από την Τουρκία στην Ευρώπη στον οποίο συμμετείχαν πάνω από 10.000 άτομα.
Ωστόσο, ο Έλληνας πρωθυπουργός σημείωσε πως χρειαζόμαστε και άλλους αποτελεσματικούς μηχανισμούς. «Μηχανισμούς που θα στηρίζουν τρίτες χώρες στην αντιμετώπιση δικτύων διακινητών, στη μείωση των ροών και στην αποδοχή επιστροφών» προσέθεσε.
Υπογράμμισε, ακόμη, την ανάγκη δημιουργίας μηχανισμών για την αντιμετώπιση των γενεσιουργών αιτιών των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, που να ενταχθούν στην πιο αποφασιστική εξωτερική και αμυντική πολιτική που συζητήσαμε.
Επίσκεψη Ερντογάν – Σχέσεις με την Τουρκία
Ο πρωθυπουργός είπε πως εκφράστηκε ιδιαίτερο ενδιαφέρον από την πλευρά των εταίρων να ενημερωθούν σε σχέση με την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου στην Ελλάδα, «αν και από ότι διαπίστωσα είχαν όλοι παρακολουθήσει τους διαλόγους».
Επί της ουσίας της επίσκεψης, ο Αλέξης Τσίπρας είπε στους Ευρωπαίους εταίρους ότι «από πλευράς μου τόνισα ότι σε μία ευρύτερη περιοχή που βυθίζεται στην αποσταθεροποίηση, η στήριξη των νοτιοανατολικών ευρωπαϊκών συνόρων καθίσταται ολοένα και πιο σημαντική».
Η ευρωπαϊκή ασφάλεια και διαχείριση ροών βασίζεται στις ομαλές ελληνοτουρκικές σχέσεις, σημείωσε ο πρωθυπουργός και υπογράμμισε τις προκλήσεις ασφαλείας στην Ανατολική Μεσόγειο, οι οποίες κάνουν ακόμα πιο επιτακτική την ανάγκη δίκαιης και βιώσιμης επίλυσης του Κυπριακού στο βάση των αποφάσεων του ΟΗΕ και χωρίς τουρκικές εγγυήσεις.
«Η ανάγκη για ειρήνη, σεβασμό του διεθνούς δικαίου και συνεργασία στο Αιγαίο και στην Μεσόγειο, αποτελεί ένα ευρωπαϊκό διακύβευμα που είναι πιο σημαντικό σήμερα από ποτέ. Στο πλαίσιο αυτό καλωσόρισα -και στην κατ΄ ιδίαν συνάντησή μας- το γεγονός ότι ΕΕ, Γερμανία και Βουλγαρία έδωσαν απάντηση στην Τουρκία σχετικά με τις δηλώσεις Ερντογάν για την αναθεώρηση της συνθήκης της Λοζάνης» επισήμανε μεταξύ άλλων ο πρωθυπουργός.
Τόνισε επίσης τη σημασία που έχει, η ΕΕ -ειδικά αυτήν την περίοδο- να εντείνει τη συνεργασία με την Άγκυρα στο πλαίσιο της Συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας και να δώσει τα απαραίτητα μηνύματα στην Τουρκία για τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου στο Αιγαίο και για την επανέναρξη των συνομιλιών για μια δίκαιη και βιώσιμη λύση του Κυπριακού.
Προανήγγειλε μάλιστα πως την επόμενη περίοδο θα ενταθούν οι επαφές της χώρας τόσο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και στην ευρύτερη περιοχή. «Τον Ιανουάριο θα επισκεφθώ τη Ρώμη για την Σύνοδο των Ευρωπαϊκών Χωρών του Νότου. Παράλληλα, θα επισκεφθώ την Κύπρο για τις τριμερείς με το Ισραήλ και με τον Ιορδανία, ενώ προετοιμάζουμε και την τριμερή με την Παλαιστίνη», γνωστοποίησε ο Αλέξης Τσίπρας προσθέτοντας πως παράλληλα προετοιμάζεται και η Σύνοδος ΕΕ-Δυτικών Βαλκανίων, με συναντήσεις των τεσσάρων Βαλκανικών χωρών στο Βουκουρέστι και στην Αθήνα.
Η συμμετοχή στην ΕΕ δεν μπορεί να είναι αλά καρτ
Απαντώντας σε ερώτηση –κατά τη διάρκεια της συνέντευξη Τύπου στις Βρυξέλλες, μετά το πέρας της Συνόδου Κορυφής της ΕΕ- σχετική με τη δήλωση του κ. Τουσκ για χάσμα ανατολής και Δύσης σε ό,τι αφορά το προσφυγικό, καθώς και εάν βλέπει να γεφυρώνεται αυτό το «χάσμα», έως τον Ιούνιο του 2018, οπότε αναμένεται να ληφθούν αποφάσεις,
ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ανέφερε ότι δεν πρόκειται για χάσμα Ανατολής- Δύσης, «αλλά μάλλον είναι χάσμα ανάμεσα στα κράτη- μέλη που σέβονται και αποδέχονται τους κανόνες, που αντιλαμβάνονται ότι δεν μπορεί να υπάρξει ΕΕ χωρίς δικαιώματα, αλλά και υποχρεώσεις και σε κάποιους άλλους που θεωρούν ότι η ΕΕ μπορεί να είναι αλά καρτ».
«Είναι μια αντίθεση που θα μας ταλαιπωρήσει πολύ το επόμενο διάστημα», είπε ο κ. Τσίπρας και τόνισε: «Δεν μπορεί να υπάρχουν δυο μέτρα και δυο σταθμά. Διότι οι χώρες εκείνες του ευρωπαϊκού Νότου ιδιαίτερα, που βρέθηκαν κάποια στιγμή με υπερβολικά ελλείμματα, δεν αφέθηκαν στην κρίση τους για το εάν θα προχωρήσουν σε δημοσιονομική προσαρμογή, αλλά τους επιβλήθηκε με τον πιο σκληρό και οδυνηρό τρόπο, προκειμένου να ωφεληθούν οι ευρωπαϊκές τράπεζες πρωτίστως και μετά οι ίδιες οι οικονομίες. Δεν γίνεται λοιπόν για τις χώρες του Νότου στα θέματα της οικονομίας να υπάρχει το "pacta sunt servanda" και για τους άλλους να ισχύει το περάστε αν θέλετε εάν δεν θέλετε καθίστε στο σαλόνι».
«Νομίζω», συνέχισε ο κ. Τσίπρας, «ότι θα είναι κρίσιμο θέμα και ο πυρήνας της συζήτησης για το μέλλον της Ευρώπης. Βεβαίως κανείς δεν μπορεί να αναγκάσει κανέναν, αλλά αν κάποιοι δεν θέλουν να μετάσχουν στην κοινή προσπάθεια τουλάχιστον δε μπορούν να εμποδίζουν όσους θέλουν να προχωρήσουν».
Κληθείς εν συνεχεία να σχολιάσει τις θέσεις Τουσκ, ότι το μέτρο της μετεγκατάστασης δίχασε, απάντησε ότι έως σήμερα έχουν ωφεληθεί από το μέτρο περισσότεροι από 22.000 πρόσφυγες από τη χώρα μας και ο μηχανισμός της επανεγκατάστασης από την Τουρκία έχει ωφελήσει πάνω από 10.000 πρόσφυγες. «Θα θέλαμε οι αριθμοί αυτοί να είναι μεγαλύτεροι, αλλά μπροστά στην αντίληψη που επικρατούσε και συνεχίζει να επικρατεί σε πολλούς ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι κλειστό φρούριο και δε πρέπει κανένας να περνάει, αυτοί οι αριθμοί είναι κάτι. Αν στο όνομα της αναποτελεσματικότητας μας ζητούν να μειώσουμε αυτούς τους αριθμούς τότε κάποιο λάκκο έχει η φάβα. Αυτό που μας δίχασε δεν ήταν τα μέτρα της μετεγκατάστασης και της επανεγκατάστασης αλλά η άρνηση κάποιων κρατών να αναλάβουν τις ευθύνες που τους αναλογούν», είπε ο πρωθυπουργός και τόνισε: «Εύκολες λύσεις δεν υπάρχουν. Το πρόβλημα των μεταναστευτικών και προσφυγικών ροών έχει να κάνει με την κατάσταση στις χώρες του τρίτου κόσμου, με την φτώχια την πείνα τις συγκρούσεις τις δημογραφικές ανισορροπίες. Και μπορεί να λυθεί με πολύ γενναίες παρεμβάσεις, με ενίσχυση των οικονομιών των χωρών αυτών, με μηχανισμούς που θα στηρίζουν τρίτες χώρες στην αντιμετώπιση δικτύων διακινητών, στη μείωση των ροών και στην αποδοχή επιστροφών».
Προσέθεσε ότι «χρειάζεται ένας ευρωπαϊκός μηχανισμός επιστροφών και ένας επανεγκατάστασης σε τρίτες χώρες διέλευσης. Βεβαίως και με τις δικές μας ενέργειες που θα ενταθούν το επόμενο διάστημα για την καλύτερη δυνατή εφαρμογή της συμφωνίας με την Τουρκία την αποσυμφόρηση των νησιών και για την επιτάχυνση των διαδικασιών απονομής ασύλου».
Απαντώντας σε ερώτηση για το εάν μετά την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου, η Ελλάδα έχει ξεκινήσει συζήτηση για την αλλαγή του τρόπου εκλογής των μουφτήδων στη Δυτική Θράκη, ο πρωθυπουργός είπε ότι «η συζήτηση αυτή έχει ξεκινήσει από καιρό και είναι αποτέλεσμα μιας ανάγκης που δεν αφορά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις ούτε την επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου». Τόνισε ότι «η συζήτηση αυτή πρέπει να επεκταθεί δημόσια και ανοικτά με την μουσουλμανική μειονότητα, όπως την χαρακτήρισε και ο ίδιος ο Τούρκος Πρόεδρος, που δεν είναι τουρκική αλλά μουσουλμανική και είναι τριφυούς προέλευσης». Προσέθεσε ότι «ήδη έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες που θα αναβαθμίσουν την ποιότητα ζωής των συμπολιτών μας στη Θράκη» και ότι η κυβέρνηση έχει φέρει στην Βουλή «ένα νόμο- τομή, που αφορά τη σαρία. Δηλαδή τη μη υποχρεωτική υπαγωγή κάθε Έλληνα πολίτη που ανήκει στη μειονότητα σε ένα, κατά τη δική μου εκτίμηση, μεσαιωνικής αντίληψης πλαίσιο που καθορίζει τις οικογενειακές σχέσεις που θα πρέπει να ορίζονται από το δίκαιο που ισχύει στη χώρα».
«Θα θέλαμε να φθάσουμε στο σημείο -και αυτό θα γίνει σε βάθος χρόνου- ώστε αυτούς που θα αναγνωρίζει ως θρησκευτικούς ηγέτες η ελληνική Πολιτεία δεν θα τους αμφισβητεί η μειονότητα ή μέρος της μειονότητας. Αυτή η συζήτηση πρέπει να γίνει με τους Έλληνες πολίτες μουσουλμανικής πίστης ώστε να έχουμε και την αντίστοιχη νομοθέτηση η οποία σε ένα βάθος χρόνου θα δημιουργεί εξελίξεις για να ξεπεράσουμε αυτά τα προβλήματα», υπογράμμισε.
Απαντώντας σε ερώτηση του ΑΠΕ ΜΠΕ εάν το ράλι των ελληνικών ομολόγων συζητήθηκε κατά τη συνάντηση του με τον επικεφαλής της ΕΚΤ, ο πρωθυπουργός απάντησε ότι είχε μία ολιγόλεπτη συνομιλία με τον Μάριο Ντράγκι και μάλιστα, όπως είπε, «ο ίδιος ήρθε να με βρει για να εκφράσει τον θαυμασμό του για τα επιτεύγματα της ελληνικής οικονομίας και για την εξαιρετική δουλειά που έχουμε κάνει το τελευταίο διάστημα, ιδιαίτερα σε μεταρρυθμίσεις που έχουν δημιουργήσει μια εξαιρετική δυναμική στην απόδοση της οικονομίας- κάτι που καταγράφηκε και στο πλεόνασμα και στους ρυθμούς ανάπτυξης το 2017, στη δυνατότητα να μοιράσουμε το κοινωνικό μέρισμα αλλά και στις προβλέψεις για το 2018».
«Είχα την ευκαιρία να αστειευτώ μαζί του, σχετικά με μια δήλωσή του ότι "εάν θέλετε να πάρετε και τέταρτο πρόγραμμα, εμείς θα στηρίξουμε" και του απήντησα "να λείπει το βύσσινο, ευχαριστούμε, ήρθε η ώρα να βγούμε από τα προγράμματα". Μου είπε ότι ήταν μια τεχνοκρατική πρόταση και δεν αποτυπώνει τη δική του εκτίμηση για το εάν θα πάρουμε και τέταρτο πρόγραμμα» συμπλήρωσε ο Αλέξης Τσίπρας και υπογράμμισε:
«Οι εξελίξεις στις αγορές ομολόγων, έχουν διαμορφώσει την εκτίμηση ότι η Ελλάδα και τώρα αν ήθελε θα μπορούσε να εξαιρεθεί από τα μνημόνια. Θα ολοκληρώσουμε όμως με επιτυχία το πρόγραμμα μέχρι το καλοκαίρι, διότι αυτό που μας απασχολεί δεν είναι μόνο η πρόσκαιρη δυνατότητα της πρόσβασης στις αγορές με χαμηλά επιτόκια, αλλά και η διευθέτηση για το χρέος, που θα δημιουργήσει μία σταθερή μόνιμη μακροχρόνια εμπιστοσύνη ανάμεσα στην ελληνική οικονομία στους επενδυτές και στις αγορές».
Σχολιάζοντας την δέσμευση του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης για μειώσεις φόρων, ο πρωθυπουργός είπε ότι «η μόνη αδιαπραγμάτευτη δέσμευση του κ. Μητσοτάκη σε σχέση με το πρόγραμμά του και τις προθέσεις του, είναι ότι σκοπεύει να κόψει μισθούς και συντάξεις, να προχωρήσει σε μαζικές απολύσεις, να λεηλατήσει ότι απέμεινε όρθιο ή ότι ξαναστήσαμε με μεγάλο κόπο από το κοινωνικό κράτος. Με αυτό τον τρόπο μπορεί να βρει και κάποια χρήματα για να μειώσει κάποιους φόρους για τα υψηλά εισοδήματα- γιατί αυτή είναι η έγνοια του. Πιστεύω, πως αυτό το πισωγύρισμα δεν θα το επιτρέψει ποτέ ο ελληνικός λαός να συμβεί».
Ερωτώμενος, τέλος, για το θέμα της ευρωπαϊκής άμυνας και για το εάν η Ελλάδα διατηρεί τη θέση των προηγούμενων κυβερνήσεων για τη μη συμμετοχή της Τουρκίας σε αυτή, ο κ. Τσίπρας είπε ότι η συμφωνία επικυρώθηκε και με ένα πανηγυρικό τρόπο, συνιστά ένα ουσιαστικό βήμα, όμως μένει -όπως τόνισε- να αποσαφηνιστούν μια σειρά από κρίσιμα ζητήματα.
«Μία χώρα σαν την Ελλάδα που βρίσκεται στα ανατολικά κρίσιμα σύνορα της ΕΕ, συνορεύει με την Τουρκία και με την εύφλεκτη περιοχή της Μέσης Ανατολής, και διαχρονικά υφίσταται πολύ μεγάλες πιέσεις και δημοσιονομικού χαρακτήρα, μόνο να ωφεληθεί έχει από μια πολιτική ευρωπαϊκής άμυνας και ασφάλειας. Αν θέλουμε μια αποτελεσματική αρχιτεκτονική ασφάλειας οφείλουμε να την οικοδομήσουμε οργανώνοντας το δικό μας πλαίσιο ασφάλειας και άμυνας και ανοίγοντας τη συνεργασία με την Μ. Βρετανία τη Ρωσία την Τουρκία. Χρειάζεται συνεννόηση και ανοικτός διάλογος», κατέληξε ο πρωθυπουργός.