Επισημαίνει ο Δημήτρης Α. Γιαννακόπουλος
Αν ρωτήσεις τον επιπόλαιο οικονομολόγο θα σου πει πως η εσωτερική υποτίμηση, με έμφαση στη μείωση των συντάξεων και των μισθών, είναι η άλλη όψη του πληθωρισμού, της εξωτερικής υποτίμησης.
Αν ρωτήσεις τον δικαστή του Στρασβούργου (Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) θα σου πει πως είναι νόμιμες οι περικοπές ακόμη και των συντάξεων, όταν επιβάλλονται στο πλαίσιο υπεράσπισης ενός ανώτερου αγαθού, που είναι το οριζόμενο από την πολιτική ηγεσία μιας χώρας κοινό (εθνικό) συμφέρον, το οποίο εδράζεται στις πολιτικές λιτότητας για την αντιμετώπιση κάποιας σοβαρής οικονομικής κρίσης. Και για την.....
ακρίβεια, όπως διατυπώνεται στα αγγλικά στην ιστοσελίδα του European Court of Human Rights: "The Court has declared the application in the case of Mockienė v. Lithuania inadmissible. The case concerned a reduction in the retirement pension paid to the applicant, a former prison officer, during the economic crisis in Lithuania. The Court had regard to the serious economic difficulties facing Lithuania at the time of the global financial crisis and to the limited and temporary nature of the measure, which had been part of a broader austerity programme".
ακρίβεια, όπως διατυπώνεται στα αγγλικά στην ιστοσελίδα του European Court of Human Rights: "The Court has declared the application in the case of Mockienė v. Lithuania inadmissible. The case concerned a reduction in the retirement pension paid to the applicant, a former prison officer, during the economic crisis in Lithuania. The Court had regard to the serious economic difficulties facing Lithuania at the time of the global financial crisis and to the limited and temporary nature of the measure, which had been part of a broader austerity programme".
Αν, ωστόσο, ρωτήσεις οποιονδήποτε επιστήμονα έχει ως κύριο ή έστω δευτερεύον αντικείμενο έρευνας το δημοκρατικό φαινόμενο ή ευρύτερα το φαινόμενο ηγεμονίας, θα σου απαντούσε πως η πολιτική φύση της εσωτερικής υποτίμησης δεν αποτελεί αντίστοιχο φαινόμενο της εξωτερικής υποτίμησης. Την αναλογία που βρίσκουν κάποιοι οικονομολόγοι - αν αρκεστούν στην λογιστική της υπόθεσης - δεν την βρίσκουν πολιτικοί επιστήμονες, ιστορικοί, δημοκράτες νομικοί, κοινωνιολόγοι κ.α. Αυτοί δεν αμφιβάλλουν καθόλου πως η νομιμοποίηση της εσωτερικής υποτίμησης με κύριο μοχλό τις συντάξεις και τους μισθούς, αποτελεί στρατηγική κατάλυσης της ίδιας της (αστικής) δημοκρατίας.
Η εσωτερική υποτίμηση, σε αντίθεση με την εξωτερική, αποκρυσταλλώνει οπωσδήποτε μορφή αυταρχικής ηγεμονίας. Μια σαφή μορφή ολοκληρωτισμού που δεν έχει καμία σχέση (: είναι αντίθετη) με τον φιλελευθερισμό των αγορών (στην οικονομική λειτουργία) και προφανώς απολύτως αντίθετη με την ισότητα. Στην πραγματικότητα η πολιτική εσωτερικής υποτίμησης, μέσω γενικευμένης και ασφαλώς βίαιης συμπίεσης του εργασιακού κόστους, στρέφεται εναντίον του φιλελεύθερου οικονομικού αφηγήματος των ελεύθερων, αυτορρυθμιζόμενων αγορών και της ύστερης κοινοβουλευτικής δημοκρατίας που δομήθηκε στρεβλά, αλλά ιστορικά, πάνω σε αυτήν - πάνω σε αυτόν τον οικονομισμό που θεμελιώνεται στην έννοια της ανταγωνιστικότητας.
Πέραν του ότι δεν είναι το απόλυτο ύψος μισθών και συντάξεων που έχει σημασία για την ανταγωνιστικότητα μιας καπιταλιστικής οικονομίας, αλλά η σχέση των αμοιβών και των παροχών με την παραγωγικότητα, που είναι μια άλλη ιστορία σαφώς πιο σύνθετη και απόλυτα συνυφασμένη με την ανάπτυξη δημοκρατικών, υψηλών τεχνολογικών και αντιγραφειοκρατικών θεσμών και όχι με το ακριβώς αντίθετο που προνοούν τα μνημόνια στο ακραίο πείραμα εσωτερικής και δραματικά αντιφατικής (: αύξηση έμμεσων και άμεσων φόρων, χαράτσια κλπ) υποτίμησης, που αφορά στο παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον του προγράμματος προσαρμογής της Ελλάδας στην Ευρωζώνη.
Το ελληνικό πολιτικό σύστημα νομιμοποίησε μια ιδιόμορφη διαδικασία εσωτερικής υποτίμησης, στοχεύοντας κυρίως στην δραματική περικοπή συντάξεων και μισθών και μάλιστα στο πλαίσιο μιας πρωτοφανούς στην ιστορία σε χρονική διάρκεια, περιόδου! Αυτή η διαδικασία ήταν προφανές πως παραβίαζε την λεγόμενη ευρωπαϊκή νομιμότητα και τα ανθρώπινα δικαιώματα στην Ελλάδα. Σήμερα και μετά από την απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που προανέφερα, η κατάλυση του Δημοκρατικού Πολιτεύματος διά του οικονομικού αυταρχισμού των προγραμμάτων της τρόικας αποκτά αυτονόητα χαρακτηριστικά! Κάπως έτσι κτίζεται το δίκαιο του νέου ολοκληρωτισμού στην Ευρώπη με πρώτο πεδίο εφαρμογής την ευρωζώνη.
Είναι σαφές πλέον πως η μη ολοκληρωμένη οικονομική και νομισματική ένωση που θα μπορούσε να έχει δημοκρατική έννοια μόνο στο πλαίσιο μιας δημοκρατικής Πολιτικής Ένωσης, μετατρέπει τον χώρο της ευρωζώνης σε ένα ολοκληρωτικό σύστημα ηγεμονίας, σε έναν ολοκληρωτισμό όπου τα δικαιώματα του ανθρώπου και ασφαλώς τα κοινωνικά δικαιώματα, ετεροκαθορίζονται (συγκριτικά και συγκυριακά) από τις επιδόσεις των επιμέρους οικονομιών του ευρώ σε σχέση με την Γερμανία. Όποιος δεν μπορεί να σταθεί στο ύψος της ανταγωνιστικότητας της Γερμανίας θα βιώνει έμμεσα ή άμεσα τον περιορισμό της δημοκρατίας στο εθνικό (του) περιβάλλον.
Αν αυτό θεωρείται πλέον αυτονόητο, νόμιμο και ηθικό, τότε η ίδια η δημοκρατία θα πρέπει να θεωρείται ένα ανήθικο φαινόμενο, που εντέλει μπορεί να στρέφεται εναντίον της ευημερίας και της αξιοπρέπειας των ανθρώπων, στον βαθμό που δεν συνοδεύεται από υψηλή ανταγωνιστικότητα στην οικονομία. Πράγμα που στα καθ' ημάς σημαίνει στον βαθμό που η επέμβαση επί της ανταγωνιστικότητας κριθεί επιτυχής, η ασθενής δημοκρατία μας θα πρέπει να θεωρηθεί νεκρή!
Στο πλαίσιο αυτής της εξέλιξης μία "οικουμενική κυβέρνηση" - που κυοφορείται αυτή την περίοδο από πολλούς εσωτερικούς και εξωτερικούς παράγοντες - δεν θα εμποδίσει αυτόν τον θάνατο, αλλά μάλλον θα αποσκοπούσε στο να τον διασκεδάσει.