Ο πρώην τραπεζίτης και υπουργός Οικονομικών κατάφερε να γίνει το πολλά υποσχόμενο ουτσάιντερ των γαλλικών εκλογών διακυρήσσοντας ένα νέο είδος πολιτικής. Κάπως έτσι κατάφερε να νικήσει την ακροδεξιά Μαρίν Λε Πεν συγκεντρώνοντας το 65% των ψήφων έναντι του 35% της αντιπάλου του, περισσότερο κι από αυτό που προέβλεπαν οι δημοσκοπήσεις.
Ακόμα κι έτσι βέβαια, οι επιδόσεις της ακροδεξιάς Λε Πεν καταγράφηκαν πολύ καλύτερες από αυτές του πατέρα της κι αυτό κάνει το έργο που έχει αναλάβει ο Μακρόν ακόμα μεγαλύτερο. Την ώρα που οι φιλοευρωπαικές κυβερνήσης της Γερμανίας και άλλων χωρών «τρέχουν» να υποδεχτούν έναν από τους δικούς τους στην διοίκηση της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας της ευρωζώνης, η Λε Πεν και το κόμμα της αναλαμβάνει τον δεύτερο πιο ενεργό ρόλο αυτόν της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Αναγνωρίζοντας την ήττα της κάνει λόγο για μια «αναδιάρθρωση της πολιτικής ζωής», την οποία είναι δυσκολο να αρνηθεί κάποιος ακόμα κι αν διαφωνεί εξ ολοκλήρου μαζί της: για πολλούς Γάλλους, άνδρες και γυναίκες, το ταμπού της ψήφισης ενός ριζοσπαστικού κόμματος κι ενός αρκοδεξιού υποψήφιου έχει σπάσει.
«Αυτή είναι η τελευταία μας ευκαιρία να προστατεύσουμε τις εκλογές από την Λε Πεν» ανέφερε ο Πασκάλ Θοπάρτ, 46 ετών, υπεύθυνος τεχνικής υποστήριξης σε μια φαρμακευτική εταιρεία στην πόλη Αμιένς, 90 μίλια μακριά από το Παρίσι. Ο Θοπάρτ συμμετείχε ενεργά στο κίνημα του Μακρόν «Εμπρός», το οποίο δημιουργήθηκε λίγο πριν την εκλογική μάχη. «Εάν δεν τα καταφέρουμε πολύ φοβάμαι ότι σε μια πενταετία η Λε Πεν θα μας κατατροπώσει την επόμενη φορά
Εύθραυστο πολιτικό έδαφος
Πέρα όμως από τις ευκαιρίες που κέρδισε Γαλλία και Ευρώπη με τη νίκη Μακρόν, η εκλογική αναμέτρηση απέδειξε περίτρανα και κάτι ακόμα: ότι το γαλλικό πολιτικό έδαφος του κέντρου δεν είναι αρκετά στέρεο, καθώς οι ψηφοφόροι αποχώρησαν από τα κλασσικά κομματικά σχήματα και κινήθηκαν προς τα άκρα.
Ο αριστερός ευρωσκεπτικιστής υποψήφιος, Ζαν Λουκ Μελανσόν, κέρδισε σχεδόν όσες επιπλέον ψήφους κέρδισε και η Λεπέν στον πρώτο γύρο. Αν το καλοσκεφτεί κανείς, οι μελλοντικοί ακραίοι υποψήφιοι έχουν μια ισχυρή εκλογική βάση στην οποία θα μπορέσουν να χτίσουν την μελλοντική τους πορεία στην περίπτωση που ο Μακρόν αποτύχει να εκπληρώσει τις υποσχέσεις του και να εμπνεύσει ένα όλο και πιο πολωμένο και δυστυχές έθνος.
Τι σημαίνει όμως το να τα καταφέρει. Να ρίξει το πολύ υψηλό ποσοστό της ανεργίας στη Γαλλία (10% με 24% στους νέους) και στρώσει το έδαφος για ένα πολύ πιο ανταγωνιστικό γαλλικό επιχειρηματικό μοντέλο μέχρι και τις εκλογές του 22.
Μέχρι στιγμής ο Μακρόν δείχνει να αναγνωρίζει τι διακυβεύεται τόσο για την Ευρώπη όσο και για όλο τον πλανήτη και θέλει να διαδώσει το μήνυμα. «Πολλοί στην Ευρώπη έχουν ασπαστεί την προοπτική ότι μια ενδεχόμενη νίκη του Εθνικού Μετώπου, του κόμματος της Λε Πεν, θα σήμανε το τέλος της Ευρώπης» είχε αναφέρει ο Μακρόν σε μια συνέντευξη στο Le Parisien. «Θα τους πω ότι η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει για να αποφύγει την διάλυσή της. Αν δεν το κάνει σε πέντε χρόνια από σήμερα το Εθνικό Μέτωπο θα στεφθεί νικητής των εκλογών και θα κυβερνήσει την Γαλλία».
Η απειλή παραμένει
Για τους επενδυτές η Λε Πεν ειναι αυτή που θα βγάλει την Γαλλία εκτός ευρώ με αποτέλεσμα η Ευρώπη να διατρέχει σοβαρό κίνδυνο να διαλυθεί και οι παγκόσμιες αγορές να απορυθμιστούν αν όχι να καταρρεύσουν. Μπορεί τη δεδομένη στιγμή η απειλή αυτή να έχει απομακρυνθεί όσο όμως το Εθνικό Μέτωπο κερδίζει έδαφος δεν έχει εκμηδενιστεί.
Το νικηφόρο περιθώριο των 30 ποσοστιαίων μονάδων για τον Μαρκόν, σύμφωνα με τις βασικές δημοσκοπήσεις που δημοσιεύτηκαν μετά την λήξη της εκλογικής διαδικασίας, ήταν διπλάσιο από την διαφορά των 64 μονάδων που είχε ο πατέρας της Μαρίν Λε Πεν – Ζαν Μαρί - όταν ήρθε αντιμέτωπος με τον Ζακ Σιράκ το 2002.
Αυτό το αυξημένο ποσοστό άλλωστε αντικατοπτρίζει την αποτυχία της Γαλλίας να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας και μια πιο γρήγορη ανάπτυξη. Η ικανότητα του Μακρόν να προωθήσει αλλαγές που απέφυγαν οι προηγούμενοι γάλλοι πρόεδροι, Σιράκ, Σακροζί, Ολάντ θα δείξει αν η Γερμανία είναι πρόθυμη να τονώσει την οικονομία της ΕΕ και αν η ευρωζώνη μπορεί να θέσει το ευρώ σε πιο σταθερή βάση, δήλωσε ο Σαρλς Ουιπλόζ, καθηγητής Οικονομικών στο Ινστιτούτο Διεθνών και Αναπτυξιακών Μελετών στη Γενεύη.
Σρέντερ ή Θάτσερ
Το πρώτο εμπόδιο που πρέπει να ξεπεράσει ο νέος 39χρονος πρόεδρος είναι να εξασφαλίσει ένα κοινοβούλιο πρόθυμο να στηρίξει το μεταρρυθμιστικό του πρόγραμμα στις βουλευτικές εκλογές τον επόμενο μήνα. «Το πιο τρομακτικό μέρος της θητείας του όμως θα αρχίσει αφού το επιτύχει αυτό» υποστηρίζει ο Ουιπλόζ.
Μεταξύ άλλων αλλαγών, ο Macron προτείνει να μειωθούν οι εταιρικοί συντελεστές φορολογίας φτάνοντας από το 33% στον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 25%. Παράλληλα έχει εξαγγείλει μείωση του δημόσιου τομέα κατά 120.000 θέσεις εργασίας, απελευθέρωση απολύσεων, φθηνότερες προσλήψεις εργαζομένων και χαλάρωση των συλλογικών συμβάσεων όσο αφορά στη μισθολογική διαπραγμάτευση αλλά κι εξισορρόπηση του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και συνταξιοδότησης ώστε να καλύπτεται μεγαλύτερο μέρος των πολιτών με παράλληλη μείωση των εισοδημάτων των προνομιούχων ομάδων.
Ο Μακρόν αντιμετωπίζει μια πολύ πιο δύσκολη πρόκληση από αυτή που αντιμετώπιζε ο πρώην Γερμανός καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ στις αρχές της δεκαετίας του 2000, όταν εισήγαγε τις περίφημες μεταρρυθμίσεις του, οι οποίες μεταμόρφωσαν τη Γερμανία από ασθενή της Ευρώπης σε εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας. Σε αντίθεση όμως με τη Γερμανία, ο Μακρόν θα εισάγει αυτές τις αλλαγές χωρίς την βοήθεια των εργατικών συνδικάτων της χώρας.
Αντί για τον Σρέντερ ο Μακρόν θυμίζει περισσότερο την πρώην Πρωθυπουργό της Μεγάλης Βρετανίας, Μάργκαρετ Θάτσερ στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Η Θάτσερ έπρεπε πρώτα να νικήσει τον «εχθρό εκ των έσω» όπως η ίδια αποκαλούσε την Εθνική Ένωση Εργατών Μεταλλείων προτού προχωρήσει στην υλοποίηση της οικονομικής της μεταρρύθμισης. Τα σημάδια από αυτόν τον αγώνα, όμως παραμένουν ζωντανά 30 χρόνια μετά.
«Πιστεύω βαθιά ότι θα η Γαλλία θα βιώσει κάτι αντίστοιχο» ανέφερε ο Ουιπλόζ, ο οποίος προέβλεψε μεγάλες απεργίες και διαδηλώσεις στους δρόμους της Γαλλίας. «Αν δε, ο Μακρόν αναγκαστεί να υποχωρήσει η προεδρία του θα τελειώσει», τόνισε.
Μυρίζουν μπαρούτι τα σωματεία
Για τους περισσότερους οικονομολόγους, οι προτάσεις του Μακρόν έχουν νόημα. Η Γαλλία έχει ασυνήθιστα άκαμπτη αγορά εργασίας και εξαιρετικά διευρυμένο κράτος. Το μερίδιο του κρατικού τομέα στην οικονομία αντιστοιχεί στο 57% του ΑΕΠ, πιο μεγάλο από οποιοδήποτε άλλο ανεπτυγμένο έθνος πλην της Φιλανδίας.
Ωστόσο, πολλοί από εκείνους που ψήφισαν τον Μακρόν την Κυριακή ήταν αντίθετοι με το πρόγραμμά του, το οποίο θεωρούν υπερβολικά «νεοφιλελεύθερο». «Δεν συμφωνούμε καθόλου με τον Μακρόν», δήλωσε ο 53χρονος Τιερύ Λεβασέρ, δημόσιος υπάλληλος που εργαζόταν στο δημαρχείο της Αμιένς καθώς διένειμε φυλλάδια στα συνδικάτα ζητώντας ένα ενωμένο μέτωπο κατά της Λε Πεν. Ο Μακρόν, ανέφερε, «είναι ο υποψήφιος των τραπεζιτών και της παγκοσμιοποίησης και οι πολιτικές που προτείνει θα οδηγήσουν άμεσα σε μια νίκη της Λε Πεν μέσα σε πέντε χρόνια».
Η Αμιένς, η πατρίδα του Μακρόν, βρέθηκε στο επίκεντρο της προεκλογικής εκστρατείας, όταν η Λε Πεν του έστησε ενέδρα κατά τη διάρκεια επίσκεψής του σε ένα εργοστάσιο της Whirlpool Corp που οδεύει για κλείσιμο. Η παραγωγή των ελαστικών αναμένεται να μεταφερθεί στην Πολωνία. Οι εργαζόμενοι του συγκεκριμένου εργοστασίου έκαιγαν λάστιχα καιδιαμαρτύρονταν για το κλείσιμο ακόμα και κατά τη διάρκεια της εκλογικής αναμέτρησης της Κυριακής.
Ερωτηθείς τι θα μπορούσε να κάνει ο Μακρόν ως πρόεδρος για να λύσει τα προβλήματά τους και να κερδίσει την υποστήριξή τους ένας υπάλληλος ης Whirpool Frederic Voiturier έκανε μια απαξιωτική κίνηση με το κεφάλι του. «Σε ηλικία 48 ετών, δεν πίστευω ότι θα μπορώ να βρω άλλη δουλειά, με ή χωρίς επανεκπαίδευση. Οπότε μάλλον τίποτα».
Η μόνη λύση για τη Γαλλία, είπε, είναι να αυξήσει τα κοινωνικά επιδόματα και να αυξηθεί ο βασικός μισθός σε ολόκληρη την ΕΕ, ώστε οι επιχειρήσεις να μην έχουν πλέον κίνητρο να αναζητούν φθηνότερο εργατικό δυναμικό από το εξωτερικό. Η Λε Πεν πρότεινε να κλείσουν τα σύνορα για να παραμείνουν τα πολωνικά αγαθά και οι πολωνοί εργαζόμενοι εκτός Γαλλίας, αλλά ο μελλοντικός άνεργος 48χρονος δεν ασπάζεται μέχρι στιγμής την συγκεκριμένη λογική.
Εξωγενείς παράγοντες
«Ακόμη κι αν ο Μακρόν αποδειχθεί ικανός να δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στη Γαλλία, θα πρέπει να κατανοήσει ότι η άνοδος του Εθνικού Μετώπου δεν οφείλεται αποκλειστικά στην οικονομική κατάσταση της χώρας. Στην χώρα είναι εμφανές πλέον ένα πολιτισμικό άγχος το οποίο απορρέει από την μετανάστευση σε συνδυασμό με τα τρομοκρατικά χτυπήματα, τα οποία είναι σχεδόν αδύνατο να ελέγξει.
Σύμφωνα με μια νέα μελέτη του Oxford Economics, η στήριξη στα λαϊκιστικά κόμματα των άκρων σε όλο τον κόσμο αυξάνεται εδώ και 35 χρόνια και σε καμία χώρα δεν αναπτύσσεται αποκλειστικά με βάση οικονομικούς παράγοντες.
Εξίζου ανησυχητικός παράγοντας ο οποίος πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι πως στη Γαλλία, η Λε Πεν έλαβε πολύ μεγάλο ποσοστό στους νέους ψηφόφόρους. «Αν παρατηρήσει κανείς τους υποστηρικτές του Μαρκόν συνειδητοποιεί ότι είναι όλοι συνταξιούχοι» ανέφερε ο Μπάτυστε, 22χρονος μηχανικός, ο οποίος αρνήθηκε να δηλώσει το επώνυμό του... «Ψηφίζω για την Μαρίν. Δεν ασπάζομαι καμία άλλη από τις 40 θέσεις της σχετικά με την Γαλλία πέρα από την έξοδο από την Ευρώπη» φώναξε κι αυτό είναι ένα μήνυμα που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη.