Βασίλης Δημ. Χασιώτης
Η Διακήρυξη των Τεσσάρων, (Φρανσουά
Ολάντ Άνγκελα Μέρκελ, Μαριάνο Ραχόι και Πάολο Τζεντιλόνι),πριν ένα μήνα
στις Βρυξέλλες, για την επισημοποίηση της Ευρώπης (κυρίως δε της
Ευρωζώνης), των Πολλών Ταχυτήτων, πολύ φοβούμαι ότι δεν έγινε απολύτως
κατανοητό από τον πολύ κόσμο περί τίνος ακριβώς πρόκειται.
Για
να καταλάβουμε το μέγεθος της άγνοιας, αρκεί να σκεφτούμε τι θα σήμαινε
αν οι Τέσσερις έβγαιναν και ανακοίνωναν την αποβολή από τη ζώνη του
ευρώ, των χωρών που δεν είναι ανταγωνιστικές προς την Γερμανία (η πρώτη
ομάδα, θα περιλαμβάνει χώρες, που θα είναι περίπου στο αυτό επίπεδο
οικονομικής ανάπτυξης, ανταγωνιστικότητας και προοπτικών μ’ αυτήν). Αν
αφήσουμε παράμερα τα εγκεφαλικά όλων εκείνων που θα έχαναν το ίδιο το
νόημα της ζωής τους χωρίς πλέον το ευρώ, ασφαλώς και θα δημιουργούσε μια
τέτοια δήλωση σεισμό στις οικονομίες και τις αγορές, τουλάχιστον των
χωρών που θα ήταν υποψήφιες προς αποβολή.
Κι όμως, στην ουσία αυτό συνέβη, δηλαδή, αυτό δηλώθηκε!
Μονάχα
που το είπαν πιο «διπλωματικά», διότι υπάρχουν ακόμα λόγοι που
υποχρεώνουν, ακόμα και τη Γερμανία, να τηρεί επί του......
παρόντος τα
προσχήματα σε ορισμένα ζητήματα.
Τι (μας) είπαν λοιπόν;
Πολύ απλά :
Εφεξής
η Ένωση, και κυρίως η Ευρωζώνη, θα πορεύεται με βάση τις «ατομικές»
(εθνικές) οικονομικές δυνατότητες της κάθε χώρας. Όπως στο ποδόσφαιρο.
Όσοι θα αντέχουν οικονομικά να μετέχουν της «πρώτης κατηγορίας», θα
μετέχουν, όσοι δεν το αντέχουν απλά, θα «υποβιβάζονται». Τόσο απλά.
Ασφαλώς και δεν καθόρισαν «διοικητικά εμπόδια» εισόδου ή εξόδου από την
μια «ταχύτητα» στη άλλη, όπως και στο ποδόσφαιρο δεν καθορίζονται άλλα
κριτήρια, εξόν από την «αξιοσύνη», μονάχα που κι αυτή, μετά την
μετατροπή του σε «επαγγελματικό», έγινε υπόθεση οικονομική και εμπορική.
Η «αξιοσύνη», «πουλιέται» εκεί όπου αμείβεται καλύτερα. Όπως και στο
εμπόριο. Δεν αρκεί να έχεις ένα καινοτόμο και έξυπνο επιχειρηματικό
μυαλό. Πρέπει να έχεις και το αναγκαίο κεφάλαιο για να κάνεις πράξη τη
καινοτομία σου. Διότι διαφορετικά, θα τη πουλήσεις εκεί όπου θα υπάρξει η
καλύτερη προσφορά, (που δεν σημαίνει ότι είναι και η πιο επιθυμητή από
τη πλευρά του καινοτόμου πωλητή). Πας λοιπόν καλά τη μια χρονιά;
Μπαίνεις στην «ανώτερη ταχύτητα»; Πας άσχημα την άλλη χρονιά, υπό την
έννοια πως δεν πληροίς τους όρους παραμονής σου στην «ανώτερη κατηγορία»
που μόλις πριν ένα ή δύο χρόνια «ανέβηκες»; Ξαναπέφτεις.
Βέβαια,
τα πράγματα, έτσι θα λειτουργούν, αλλά, αν αυτό μπορεί να συμβαίνει σε
ένα ποδοσφαιρικό πρωτάθλημα, η «αναλογία» που μόλις χρησιμοποιήσαμε,
σταματά εδώ. Δεν υπάρχει «αναλογία συνεπειών» μεταξύ μιας ομάδας
ποδοσφαίρου που «προβιβάζεται» και «υποβιβάζεται» κάθε λίγα χρόνια και
μιας χώρας. Οι συνέπειες μιας χώρας της Ευρωζώνης, και αναφέρομαι
ασφαλώς σε εκείνες των οποίων η οικονομία τους δεν τις επιτρέπει να
μετέχουν στην «Πρώτη Ταχύτητα», που στα πλαίσια των δικών της επιλογών,
θα «μπαινοβγαίνει» από τη μια «κατηγορία» στην άλλη, ισοδυναμεί με τον
οικονομικό της αφανισμό, (πέραν του ότι δεν μπορεί να γίνει αποδεκτό
αυτό από τις άλλες χώρες), και ασφαλώς δείχνει το μέγεθος της αδυναμίας
αν όχι του ερασιτεχνισμού των κυβερνώντων της, ή της ιδεοληψίας τους το
να επιλέξουν την οδό του «ασανσέρ» : εν προκειμένω, οι συνέπειες είναι
ίδιες.
Η δρομολόγηση της Ευρωζώνης των Πολλών Ταχυτήτων, τι θα σημάνει για το ίδιο το ευρώ πρακτικά;
Θα
σημάνει πως πλέον το ευρώ, ως μέσο, ως εργαλείο της μακροοικονομικής
πολιτικής (σε όλα σχεδόν τα επίπεδά της και τα είδη της, από τη
νομισματική ως τη δημοσιονομική και τη διεθνή οικονομική πολιτική), που
θα επηρεάζει άμεσα και αποφασιστικά και την οικονομία στο
μικροοικονομικό της επίπεδο, που μέχρι σήμερα, λειτουργούσε ΣΕ ΚΑΠΟΙΟ
ΒΑΘΜΟ ως ένα εργαλείο μακροοικονομικής πολιτικής ΓΙΑ ΤΟ ΣΥΝΟΛΟ της
Ευρωζώνης, πλέον, θα λειτουργεί ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ με γνώμονα τις απαιτήσεις
των χωρών που θα ανήκουν στη «Πρώτη Ταχύτητα».
Δεν γίνεται διαφορετικά.
Δεν
μπορείς π.χ., να καθορίζεις το επίπεδο της συνολικής ρευστότητας της
Ευρωζώνης, την ευρωζωνιακή νομισματική πολιτική, τις διεθνείς ισοτιμίες
του ευρώ, κ.λ.π., με περισσότερους του ενός τρόπους, ώστε να ωφελούνται
ΠΕΡΙΠΟΥ ΕΞΙΣΟΥ ΟΛΕΣ οι χώρες της Ευρωζώνης, σε όλες τις «Ταχύτητες».
Αυτό
δεν ισχύει ούτε σήμερα, με συνέπειες που τις βιώνουμε, αλλά, αν υπάρχει
κάτι που ακόμα κάνει να γίνεται αποδεκτή αυτή η κατάσταση, είναι η
Ψευδαίσθηση (διότι το Όραμα εδώ και δεκαετίες το θάψαμε, χωρίς καν μια
αξιοπρεπή εξόδιο τελετή), πως «κάποια στιγμή», η Ευρώπη θα οδηγηθεί στη
πολυπόθητη (πολιτική) «Ενοποίησή» της. Μάλιστα μόλις πριν λίγες ημέρες,
άκουσα αυτή την ευχή να την επαναλαμβάνει ο Πρόεδρος της Ελληνικής
Δημοκρατίας και ταυτόχρονα να την απευθύνει στο Γερμανό συνάδελφό του,
στη κοινή ομιλία τους ενώπιον του Τύπου, χτες στο Προεδρικό Μέγαρο.
Δυστυχώς,
όμως, να το επαναλάβω για ακόμα μια φορά : πρόκειται περί
Ψευδαισθήσεων. Μάλιστα η Διακήρυξη των Τεσσάρων στις Βερσαλλίες, μόλις
ένα μήνα πριν, ξεκαθάρισε το πράγμα, urbi et orbi.
Έτσι, το «ενιαίο», ευρώ, απλά ΚΑΙ ΕΠΙΣΗΜΩΣ ΠΛΕΟΝ, δεν θα είναι «ενιαίο».
Το
ευρώ, ΛΟΓΙΚΟΤΑΤΑ, θα λειτουργεί με γνώμονα τις ανάγκες των απαιτήσεων
και των οικονομικών επιλογών των χωρών της «Πρώτης Ταχύτητας», πράγμα
που σημαίνει, πως θα λειτουργεί ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΑ σε βάρος όλων των
χωρών των υπολοίπων «Ταχυτήτων», όχι μονάχα διότι αυτές οι χώρες, θα
είναι εξίσου στόχος «κατάκτησης» των αγορών τους από τις χώρες της
«Πρώτης Ταχύτητας», αφού πλέον και ΕΠΙΣΗΜΩΣ κάθε έννοια «σύγκλισης» και
«αμοιβαιότητας συμφερόντων» έχει πλέον καταργηθεί, κάτι που «ανεπισήμως»
βεβαίως έχει γίνει τουλάχιστον από την εποχή της Συνθήκης του
Μάαστριχτ.
Μάλιστα,
οι χώρες που θα επιμείνουν να παραμείνουν «ΠΑΣΗ ΘΥΣΙΑ» (δηλαδή πέραν
της πραγματικής τους ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ-ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΤΙΚΗΣ δυνατότητας) εντός
Ευρωζώνης της «Πρώτης Ταχύτητας», πράγμα πολύ χειρότερο, ΔΕΝ ΘΑ
ΔΙΑΘΕΤΟΥΝ ΚΑΝΕΝΑ ΝΟΜΙΣΜΑ ΕΠΙ ΤΗΣ ΟΥΣΙΑΣ (ΟΥΤΕ ΕΘΝΙΚΟ ΟΥΤΕ ΕΝΙΑΙΟ) ΩΣ
ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΧΑΡΑΞΗΣ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΗΣ ΟΠΟΙΑΣ ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΤΟΥΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ!
Και
τούτο, διότι καμία Κεντρική Ευρωπαϊκή Τράπεζα δεν πρόκειται να
αυτοκτονήσει καθορίζοντας την «Ενιαία» νομισματική της πολιτική με βάση
τις απαιτήσεις των χωρών που δεν θα ανήκουν στη «Πρώτη Ταχύτητα», αλλά,
και να το ήθελε ΔΕΝ ΘΑ ΜΠΟΡΟΎΣΕ, για τους λόγους που εξηγήσαμε παραπάνω.
Συνεπώς,
το μήνυμα προς τις χώρες που δεν θα ανήκουν στη «Πρώτη Ταχύτητα», είναι
σαφές : φύγετε έγκαιρα μόνοι σας, αν δεν επιθυμείτε να συνθλιβείτε, και
ομαδοποιηθείτε στη πιο κατάλληλη για σας «ταχύτητα»!
Ως
έχουν σήμερα λοιπόν τα πράγματα, ΚΑΘΕ ΣΟΒΑΡΗ χώρα, τουλάχιστον αυτό,
δεν μπορεί να παραβλέπει την σοβαρή αυτή εξέλιξη, και είναι αδιανόητο να
μην επεξεργάζεται εναλλακτικά σενάρια για το τι θα πράξει αν το «Πάση
Θυσία στη Πρώτη Ταχύτητα», απλά, καταστεί στόχος ανέφικτος, και ακόμα
περισσότερο, αν θα έπρεπε να επιλέξει η ίδια την ώρα και τους όρους
περαιτέρω παραμονής της στην Νέα Ευρωζώνη, ή απλά, θα αναμένει αυτό να
το πράξουν οι «αγορές», με τον δικό τους, γνωστό και απαράμιλλο τρόπο :
βίαια και με τους δικούς τους αγοραίους όρους.
Φυσικά, υπάρχει και η εναλλακτική που μόλις αναφέραμε :
«Πάση Θυσία στον Σκληρό Πυρήνα της Ευρωζώνης», δηλαδή, (αν το διαβάζω καλά), στην «Πρώτη Ταχύτητα» της Ευρωζώνης.
Όλα
τα επιχειρήματα είναι ευπρόσδεκτα σε ένα δημόσιο και δημοκρατικό
διάλογο και τα πάντα πρέπει να συζητούνται. Και ασφαλώς, η πολυφωνία
είναι πάντα ευεργετική, αρκεί, να επιτρέπεται ισότιμα να προβάλλονται
όλες οι απόψεις και αρκεί όταν συζητάμε στο επίπεδο των εφαρμοσμένων
πολιτικών και υπό καθεστώς ραγδαίων αλλαγών, να οδηγεί σε απόφαση και
κυρίως έγκαιρη : να μη φτάσουμε στο σημείο, όταν αποφασίζεται κάτι,
πλέον να μην υπάρχει το αρχικό αντικείμενο που αποτέλεσε την αιτία της
συζήτησης, και κυρίως, να μη συζητάμε πώς θα αποφύγουμε μια καταστροφή,
μετά την έλευσή της!
Πλέον
η συζήτηση, όπως έχω επισημάνει και σε άλλα άρθρα μου, «ευρώ ή δραχμή»
έχει πλέον δώσει τη θέση της, υπό το φως των πρόσφατων εξελίξεων, στο
ερώτημα «υπάρχει ενιαίο ευρώ (όπως το θέσαμε παραπάνω το ζήτημα) εντός
της Ευρωζώνης των Πολλών Ταχυτήτων;», και σε περίπτωση αρνητικής
απάντησης, ακολουθεί η ερώτηση : «Τότε, ποια η Εναλλακτική για την
Ελλάδα»; Άλλωστε, υπό μια έννοια, που άλλωστε την επισημαίναμε, πάντα το
ερώτημα που καθόριζε την ουσία του ερωτήματος «ευρώ ή εθνικό νόμισμα;»,
ήταν ακριβώς το γεγονός πως στην Ένωση και την Ευρωζώνη, είχαν
εγκαθιδρυθεί ήδη επί της ουσίας οι «πολλές ταχύτητες», όχι απλά στο
επίπεδο των επιδόσεων των εθνικών οικονομιών, όσο κυρίως, στο επίπεδο
των «κοινών» ευρωενωσιακών και ευρωζωνικών πολιτικών, που σαφώς
ευνοούσαν τα συμφέροντα των «προπορευόμενων» οικονομιών, και κυρίως, της
Γερμανίας.
Είναι λοιπόν πολύ ενδιαφέρον, να ακουστεί η άποψη όλων πάνω στο θέμα της Ευρωζώνης των «Πολλών Ταχυτήτων»!
Μονάχα
που προσωπικά τουλάχιστον θα αισθανθώ εξαιρετικά άβολα, να ακούσω
θούριους αγωνιστικούς, από όλους εκείνους που μέχρι σήμερα, εφτά χρόνια,
επιχειρηματολογούν για δονκιχωτισμό, κάθε άποψη που υποστήριζε την ρήξη
με την Τρόϊκα και την μετεξέλιξή της, το Κουατρέτο.
Εδώ,
δεν θα έχεις απέναντί σου υπαλλήλους με τους οποίους η Ελληνική
Πολιτική Ηγεσία και Κυβέρνηση συνδιαλέγεται για την δική της επιβίωση!
Οι
Τέσσερις κήρυξαν την έναρξη ενός Παιχνιδιού για Απαιτητικούς Παίκτες,
με ισχυρή έφεση προς το «ρίσκο» της Αυτόνομης Πράξης και όχι την Απραξία
που αναμένει πάντα κάποιον άλλο να την βάλει σε κίνηση.
Κυρίως δε, είναι ένα Παιχνίδι Ηγεσιών στο ανώτατο Πολιτικό Επίπεδο.
Το
γεγονός ότι από το σύνολο της Ευρώπης, μονάχα Τέσσερις προέβησαν σε μια
τόσο καθοριστικής και κρίσιμης σημασίας για το μέλλον της Ευρωζώνης και
της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης διακήρυξη, δείχνει και πόσο λίγες είναι
οι Πραγματικές Πολιτικές Ηγεσίες, που «δικαιούνται» να έχουν λόγο σε
τέτοια ζητήματα, και πόσο αμήχανη έως θλιβερή υπήρξε η ηχηρή σιωπή των
κυβερνήσεων ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ χωρών. Μάλιστα, την ίδια στιγμή,
κοιτώντας κι αυτούς του «Τέσσερις», δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως οι
«Τρείς» απ’ αυτούς, στην ουσία κι αυτοί ανήκουν στη χορεία των
«οικονομικών ικετών» προς το Βερολίνο, και επομένως, η «Διακήρυξη των
Τεσσάρων», δεν είναι παρά η «Διακήρυξη του Ενός», και είναι μονάχα η
ανάγκη «δημοκρατικού πλουραλισμού» που ακόμα υπάρχει, και ανάγκασε αυτόν
τον «Ένα», να καλέσει και εμφανιστούν μαζί της και οι επόμενοι «Τρείς»,
ίσως όχι τυχαία, αν λάβουμε υπόψη μας το πόσο έντονος είναι ο
αποσχητισμός και ευρωσκεπτικισμός στη Γαλλία και την Ιταλία, (και οι δύο
ανήκουν στις μεγαλύτερες εφτά οικονομίες του πλανήτη), δύο χώρες και
δύο οικονομίες, τις οποίες η Γερμανία θα ήθελε «εντός της αυλής» της,
αφού, στις διεθνείς διεργασίες των G7 (ή και G8 και G9 ανάλογα με το ποιοι πέραν του «πυρήνα G7»
μετέχουν), το να ελέγχει αυτούς του δύο, μαζί με την ίδια τη Γερμανία,
σημαίνει πως μιλά με βάση ένα «αυξημένο ποσοστό επιρροής» του διεθνούς
«οικονομικού γίγνεσθαι» σ’ αυτές τις συναντήσεις.
Οι
«Τέσσερις», ασφαλώς ανέλαβαν ένα «ρίσκο», αλλά, να υπενθυμίσουμε, πώς
χωρίς «ρίσκα», γενικώς, δεν υπάρχει και βηματισμός προς τα εμπρός. Ό,τι
έχει σημασία, είναι το «ρίσκο» να είναι προϊόν εμβριθούς μελέτης και
εξαντλητικού προγραμματισμού ως προς το πότε και πώς θα μετουσιωθεί σε
πράξη, και ασφαλώς με εξίσου σοβαρή μελέτη των εναλλακτικών είτε προς το
ίδιο το ρίσκο, είτε στη φάση ανάληψής του.
Ό,ΤΙ ΔΗΛΑΔΗ ΕΔΩ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ ΠΕΡΙΠΟΥ ΒΡΙΣΚΕΤΑΙ ΣΤΑ ΠΡΟΘΥΡΑ ΤΗΣ ΠΟΙΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ!!!!