ΝΑΣΣΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣΣε ένα μήνα και κάτι συμπληρώνονται επτά χρόνια από την κατάρρευση της Lehman Brothers και την τελευταία πράξη του δράματος που παίχτηκε στη Νέα Υόρκη. Ήταν Δευτέρα πρωί, στις 15 Σεπτεμβρίου 2008 που η ιστορική επενδυτική τράπεζα (είχε ιδρυθεί το 1850) κατέρρευσε κάτω από το βάρος ζημιών 60 δισ. δολαρίων..., κυρίως από «τοξικά» προϊόντα. Ουσιαστικά το τι θα συνέβαινε είχε γίνει αντιληπτό, δύο μέρες πριν, στις 13 Σεπτεμβρίου. Η χρεοκοπία της Lehman Brothers, οδήγησε στη χειρότερη χρηματοοικονομική κρίση μετά τη Μεγάλη Ύφεση. Ας δούμε όμως λίγο τα πράγματα με τη σειρά και πως αυτές οι εξελίξεις επηρέασαν τη χώρα μας οδηγώντας τη σε πραγματικό αδιέξοδο με πλείστες προεκτάσεις.
Το 1850 ο Henry Lehman, μετανάστης από τη Γερμανία, ανοίγει ένα μικρό κατάστημα γενικού εμπορίου στην Αλαμπάμα το 1844. Έξι χρόνια αργότερα, μπαίνουν στην εταιρία τα αδέλφια του Emanuel και Mayer και οι τρεις τους ιδρύουν το 1850 την επιχείρηση Lehman Brothers με έδρα στο Μοντγκόμερι. Οκτώ χρόνια μετά το 1858 οι αδελφοί Lehman δέχονται ως πληρωμή από τους ντόπιους αγρότες το «χρυσό» προϊόν για την εποχή, το βαμβάκι. Αγοράζουν βαμβάκι και δίνουν ρευστό ή εμπόρευμα και το 1858 ανοίγουν γραφεία συναλλαγής του προϊόντος στη Νέα Υόρκη, που ήταν το κέντρο συναλλαγών εμπορευμάτων της χώρας. Ο εμφύλιος πόλεμος του 1860-1889 διαταράσσει τις επιχειρήσεις των Lehman και επεκτείνουν τις δραστηριότητές του σε συναλλαγές εμπορικών χρεογράφων. Το 1920-1929 επικεντρώνονται στις ταχύτατα αναπτυσσόμενες καταναλωτικές βιομηχανίες όπως λιανεμπόριο, αεροπορικές επιχειρήσεις κ.ά. Η λήξη του δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου δημιουργεί πρόσφορη γη για ανάπτυξη τέτοιων βιομηχανιών. Τη δεκαετία 1950-1959 η διεύρυνση επιταχύνεται με το χάραμα της ηλεκτρονικής εποχής. Την τριετία 2004-2007 σημειώνει κέρδη ρεκόρ και το 2008 στις 15 Σεπτεμβρίου έρχεται το απροσδόκητο ναυάγιο μετά τις αποτυχημένες συνομιλίες με την αμερικανική κυβέρνηση η οποία ήταν απρόθυμη να δαπανήσει δημόσιο χρήμα προς εξαγορά της.
Η Lehman Brothers αφέθηκε να καταρρεύσει. Η πτώχευσή της είναι η μεγαλύτερη χρεοκοπία στην ιστορία των ΗΠΑ, με ενεργητικά που ανέρχονται στα 640 δισ. δολάρια. Η ιστορία της εκτυλίσσεται παράλληλα με την ιστορία των Ηνωμένων Πολιτειών και την ταχύτατη ανέλιξη προς την ευμάρεια και τη διεθνή κυριαρχία. Τα αίτια πολλά.
Πως έφτασε στην κατάρρευση;
Η Lehman Brothers χρησιμοποίησε «παραπλανητικά λογιστικά τεχνάσματα», ώστε να καλύψει την τραγική εικόνα που παρουσίαζαν τα οικονομικά της.
Οι λογιστές της απέκρυψαν προσωρινά από τα βιβλία της, 50 δισ. δολάρια από «προβληματικά περιουσιακά στοιχεία». Η τακτική ήταν γνωστή υπό την ονομασία «Repo 105″, κατά την οποία η Lehman φέρεται να χρησιμοποίησε συμφωνίες επαναγοράς με στόχο την μείωση της μόχλευσης στον ισολογισμό της. Η πρώτη φορά, που η τράπεζα εφάρμοσε την συγκεκριμένη τακτική ήταν το 2001, όταν η τράπεζα ήταν υπό τον έλεγχο αρμοδίων υπηρεσιών.
Ο Richard S. Fuld jr, πρώην διευθύνων σύμβουλος της Lehman Brothers, είχε δώσει εκείνη την περίοδο εντολή για απόκρυψη στοιχείων.
Σύμφωνα με αναλυτές η αμερικανική κυβέρνηση, ο τότε υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Merrit Paulson μαζί με τον τότε πρόεδρο της αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς (SEC) Charles Cox και ο τότε κεντρικός τραπεζίτης της Νέας Υόρκης, Timothy Franz Geithner, την άφησαν επίτηδες να χρεοκοπήσει.
Την Πέμπτη 11 Σεπτεμβρίου ο επικεφαλής της Lehman Richard S. Fuld jr προσπάθησε απεγνωσμένα να την πουλήσει. Μετά το κλείσιμο της Wall Street την Παρασκευή 12 Σεπτεμβρίου ο Paulson , που ήταν πεπεισμένος ότι η Lehman δεν θα μπορούσε να συνεχίσει την πορεία της, πήρε την κατάσταση στα χέρια του. Τη Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2008 η Wall Street ξύπνησε με δύο συνταρακτικές ειδήσεις: την πτώχευση της Lehman Brothers αλλά και τη σωτηρία της Merrill Lynch στο «παρά πέντε», με την πώλησή της στην Bank of America. Αμέσως μετά την είδηση τα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια κατέγραψαν απώλειες, με πρώτο του Λονδίνου που έκλεισε με ποσοστιαία μεταβολή προς τα κάτω της τάξης του 4,08%.
Άμεσα απάντησε και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα η οποία διοχέτευε 30 δισεκατομμύρια ευρώ στη διατραπεζική αγορά της ευρωζώνης για να στηρίξει τις αγορές.
Παράλληλα, δέκα μεγάλες τράπεζες δημιούργησαν ένα ταμείο 70 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το οποίο θα μπορούσαν να αντλήσουν αν κινδύνευαν από προβλήματα ρευστότητας. Σ’ αυτό το ταμείο «αντι-πτώχευσης» συμμετέχουν οι αμερικανικές τράπεζες Bank of America, Citibank, Goldman Sachs, JPMorgan Chase, Merrill Lynch, Morgan Stanley, η βρετανική Barclays, η γερμανική Deutsche Bank και οι ελβετικές Credit Suisse και UBS.
Η σχέση της με την Ελλάδα
Η παγκόσμια οικονομική κρίση που ξέσπασε το 2008 μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers φύτεψε στην ουσία τον σπόρο για την κρίση του κρατικού χρέους, συνέπεια που επηρέασε άμεσα την Ελλάδα οδηγώντας την στη δίνη της οικονομικής κρίσης. Δίνη η οποία τείνει να «καταπιεί» τις προηγμένες δυτικές κοινωνίες, μετατρεπόμενη σε γάγγραινα που απειλεί συνεχώς και ασταμάτητα τη Δύση. Η «ρουφήχτρα» αυτή παρέσυρε εν συνεχεία Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ισπανία.
Σύμφωνα με έγκυρους αναλυτές η καπιταλιστική οικονομία της Δύσης έσκασε μαζί με την φούσκα της Lehman Brothers. Το φόβο της εξέφρασε η Guardian ότι η Ελλάδα θα αποτελέσει την μετεμψύχωση της ήδη καταρριφθείσης εταιρείας. Η οικονομική ασθένεια της Ελλάδας, η αδυναμία παραγωγής πλούτου και πλεονάσματος στο ΑΕΠ, ευρισκόμενη συνεχώς και αδιαλείπτως σε ελλειμματική κατάσταση, κατέληξε να αποτελεί τον «οικονομικό καρκίνο» της Ευρωζώνης που δεν λέει να γιατρευτεί. Ο ευπαθής ευρωπαϊκός νότος μολύνθηκε από την «άρρωστη» Ελλάδα και έτσι Ιρλανδία, Πορτογαλία, Ιταλία και Κύπρος επηρεάστηκαν αρνητικά μπαίνοντας στο club των μνημονίων. Ουσιαστικά η Ελλάδα ήδη έχει γίνει Lehman Brothers , καθώς αν και μικρή στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα η επιρροή της ήταν τεράστια. Πρόκειται στην ουσία για ένα διπλό δομικό πρόβλημα από τη μία της φύσης της ελληνικής οικονομίας που ρέπει προς σοβιετικού τύπου παρά ευρωπαϊκού και της αδυναμίας της ευρωζώνης να δημιουργήσει ή να έχει ήδη έτοιμο ένα μηχανισμό αντιμετώπισης τέτοιων προβλημάτων στο εσωτερικό της.
Βέβαια στην χώρα μας δεν πρέπει να φοβόμαστε καθώς έχουμε ανθρώπους στην πολιτική σκηνή της χώρας όπως ο κ. Χάρης Θεοχάρης ο οποίος έχει άμεση σχέση με την Lehman Brothers και πολιτεύεται πλέον με το Ποτάμι του κ. Θεοδωράκη εγγυώμενος την σταθερότητα της χώρας ( Θου Κύριε…..) !!! Ο αειθαλής κ. Θεοχάρης με την πείρα του στις χρεοκοπίες των LEHMAN BROTHERS και ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ αποτελεί έναν από τους ακρογωνιαίους λίθους της οικονομικής ανάκαμψης της Ελλάδας . Η πείρα που έχει συσσωρεύσει από τις LEHMAN BROTHERS και ΑΣΠΙΣ ΠΡΟΝΟΙΑ , εταιρείες που χρεοκόπησαν και των οποίων αποτέλεσε στέλεχος , εγγυάται ότι θα αντιμετωπιστεί η χρεοκοπία της Ελλάδας. Ο άνθρωπος, τον οποίο πριν από λίγες ημέρες δημοσίευμα του Reuters χαρακτήρισε «μαϊμού της τεχνολογίας» (για την ακρίβεια, ο ίδιος έχει αυτοχαρακτηριστεί ως «μαϊμού της τεχνολογίας»), ο άνθρωπος οποίος επιδίδεται καθημερινά στη χρήση του twitter μετά μανίας (αλήθεια έχει χρόνο για τέτοιες ασχολίες;), ο άνθρωπος ο οποίος τοποθετήθηκε γενικός γραμματέας εσόδων του υπουργείου Οικονομικών, ο Χάρης Θεοχάρης, αυτός ο άνθρωπος, μπροστά στις συνέπειες της αποτυχημένης πολιτικής του πολιτικού του προϊσταμένου Γιάννη Στουρνάρα, αλλά και της δικής του (η φορολογική πολιτική δεν είναι twitter βλέπετε) έστειλε εγκύκλιο στις ΔΟΥ, η οποία αναφέρει τα εξής εξοργιστικά: Απαιτεί από τους εφόρους να βάλουν φυλακή όσους χρωστούν πάνω από 5.000 ευρώ και έχουν να έρθουν σε επαφή με την εφορία για περισσότερο από 4 μήνες. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν τις τύχες μας στα «βρώμικα» χέρια τους.
Μια ενδιαφέρουσα άποψη
Μια ενδιαφέρουσα οπτική του θέματος δίνει ο S. Kumar σε πρόσφατο άρθρο του υποστηρίζει ότι η κατάσταση στην Ελλάδα εδώ και καιρό έχει γίνει μη αναστρέψιμη. Η επιβολή σκληρότερων μέτρων λιτότητας όχι μόνο θα αποβεί θετική αλλά θα αποδιοργανώσει επιπλέον την οικονομία, δημιουργώντας ασφυξία με ολέθρια αποτελέσματα. Η Ευρώπη πρέπει να κατανοήσει ότι πρέπει να σταματήσει να τιμωρεί την Ελλάδα κάνοντάς την παράδειγμα προς αποφυγή για τις υπόλοιπες χώρες και να ασχοληθεί σοβαρά με το θέμα διότι μια πιθανή κατάρρευση της Ελλάδας θα επιφέρει σοβαρούς τριγμούς στην Ευρωζώνη. Το μάθημα που έδωσε η Lehman Βrothers παγκοσμίως ήταν ότι η απώλεια της εμπιστοσύνης των αγορών είναι η γενεσιουργός αιτία των κρίσεων. Το ίδιο πράγμα συνέβη και στην περίπτωση της Ελλάδος οδηγώντας σε καταβαράθρωση της πιστοληπτικής της ικανότητας και απότομη άνοδο των επιτοκίων δανεισμού.
Και όμως κάποιοι πλούτισαν
Σε άρθρο του στην Washington Post, ο οικονομικός αναλυτής Neil Irwin, τονίζει ότι η πτώση της Lehman ήταν φλέβα χρυσού ύψους 3 δις δολαρίων για δικηγόρους και λογιστές. Στη Νέα Υόρκη, η Lehman Brothers Holdings έχει πληρώσει περισσότερα από 2 δισ. δολ. σε νομικά έξοδα και άλλες δαπάνες όπου συμπεριλαμβάνονται οι αμοιβές των συμβούλων Weil, Gotshal & Manges και των ειδικών επί θεμάτων αναδιάρθρωσης Alvarez & Marsal, σύμφωνα με δικαστικά έγγραφα. Αν και ειδικοί σε θέματα πτωχεύσεων αναφέρουν ότι οι αμοιβές είναι εντός των φυσιολογικών ορίων για ένα τόσο μεγάλο οργανισμό, το ποσό εξακολουθεί να αυξάνεται. Στη Βρετανία, οι αμοιβές για περιπτώσεις μεγάλων οργανισμών είναι της τάξεως του 4% – 9% της πληρωμής προς τους πιστωτές.
Οι πιστωτές της Lehman εκτιμάται ότι θα λάβουν υψηλότερες πληρωμές από ότι προβλέπουν οι δικηγόροι της. Οι συνολικές επιστροφές της LBHI μπορεί να αγγίξουν τα 26 σεντ στο δολάριο. Οι μη εξασφαλισμένοι πιστωτές πιθανότατα θα πάρουν όλα τα χρήματά τους πίσω, ίσως και με τόκο.
Τελικά υπάρχει τρόπος της κρίσης που μαστίζει τη χώρα μας; Η Ελλάδα υπέγραψε λέει συμφωνία- σωτηρία. Αν το δεις με λογική ματιά δανειζόμαστε και πάλι με επαχθείς όρους για να ξεπληρώσουμε δάνεια με επονείδιστα μέτρα και προαπαιτούμενα τα οποία μας βυθίζουν ακόμα πιο βαθιά στην ύφεση. Μπαίνουμε πάλι σε ένα φαύλο κύκλο δανεισμών. Σίγουρα πρέπει να τεθεί το θέμα της απομείωσης της ονομαστικής αξίας του χρέους στο τραπέζι ώστε να μπορέσουμε να πάρουμε οικονομική ανάσα και να δώσουμε πνοή ανάπτυξης στη χώρα. Αλλιώς μια έξοδος της χώρας από την Ευρωζώνη και επιστροφή σε εθνικό νόμισμα είναι προ των πυλών και ίσως η πιο πρόσφορη λύση τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη παρ’ όλες τις δυσκολίες που συνεπάγεται μια τέτοια απόφαση. Το τι μέλει γενέσθαι;;; Άγνωσται αι βουλαί των κραταιών…..
Πηγές: elora.gr, fortune.com
ithesis.gr