Η τελική πρόταση των δανειστών ως τελεσίγραφο προς την κυβέρνηση ανάγκασε τον πρωθυπουργό να επιλέξει ανάμεσα στην άμεση ρήξη και το δημοψήφισμα. Λογικά, δεν είχε άλλη επιλογή απέναντι στη μη-συμμόρφωση.
Έτσι ήταν αδύνατη η αποδοχή της πρότασης των δανειστών ακόμη και ως γέφυρας με 5μηνη παράταση, όπου αποσπασματικές εκταμιεύσεις θα κατευθύνονταν αποκλειστικά προς ΔΝΤ και ΕΚΤ και μάλιστα ανάλογα με την πρόοδο στην εφαρμογή των όρων αυτής της πρότασης.
Δηλαδή, ούτως ή άλλως, η τρόικα δεν άφηνε περιθώρια για συμφωνία, όπως για παράδειγμα εάν η παράταση δινόταν στην βάση κοινών σημείων ή κατευθύνσεων που όντως υπήρχαν στα κείμενα των δύο πλευρών.
Αντίθετα η εκβιαστική τακτική take-it-or-leave-it, μετά μάλιστα τη διαφαινόμενη προσέγγιση στις αρχές της εβδομάδας και.....
σχεδόν στην εκπνοή των κρίσιμων προθεσμιών, μπορούσε να προιδεάζει για ακραίες αντιδράσεις και πιθανά ανεξέλεγκτες καταστάσεις.
Σίγουρα, κυβέρνηση και δανειστές ανέβασαν το παιχνίδι της διαπραγμάτευσης σε ένα μοναδικό, αν όχι και πρωτόγνωρο, επίπεδο σε καιρό ειρήνης για την ευρωπαϊκή διπλωματία.
Αλλά σε αυτήν την φάση μόνο κάτι «ακραίο» θα μπορούσε να προκύψει και ενδεχομένως να αλλάξει μια καταστροφική πορεία προς κάτι πιο βιώσιμο και επωφελές και για τις δύο πλευρές.
Αυτό το «αναγκαστικό» λοιπόν δημοψήφισμα, μπορεί να έχει συνέπειες διαπραγματευτικές και πολιτικές είτε μόνο σαν αναγγελία και προετοιμασία είτε σαν υλοποίηση και αποτέλεσμα.Συμβολικά, σαν αναγγελία, μπορεί να βοηθήσει στην αναθεώρηση κάποιων ιδεοληψιών ή αδιέξοδων καταστροφικών μέτρων, αλλά και σαν «case study» να προσομοιώσει στις πλατείες και τα ΑΤΜ ή κισέ των τραπεζών πολλές μύχιες πολιτικές και οικονομικές φοβίες.
Πρακτικά, σαν υλοποίηση, μπορεί να οδηγήσει στην πιο ομαλή «προπαίδεια» του πολιτικού μας συστήματος για τις αναγκαίες αλλαγές και μεταρρυθμίσεις σε μια Ευρώπη που και η ίδια αλλάζει.
Είτε με «ναι», που θα οδηγήσει σε εκλογές και πολιτική απεμπλοκή προς μεγαλύτερη συνεννόηση και συνευθύνη, είτε με «όχι», που θα μπορούσε να επανεκκινήσει την διαπραγμάτευση, με ακόμη πιο συνειδητό τρόπο, αλλά και ακόμη πιο ακριβό νέο χαμένο χρόνο.
Τελικά, το δημοψήφισμα ήταν ένα σημαντικό χαρτί που όμως θα καεί μέσα σε λίγες μέρες.
Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε την φωτιά του, για να δούμε και να παρέμβουμε καλύτερα ο ένας μες στα σκοτάδια του άλλου, μπορούμε όμως να την αφήσουμε ή και να την βοηθήσουμε να απλωθεί.
Δ. Τρικεριώτης