Γιατί η Ισλανδία προτίμησε να μείνει εκτός ΕΕ

Η Ισλανδία ανακοίνωσε ότι εγκαταλείπει την προσπάθειά της να ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τις δεσμεύσεις που ανέλαβε πριν από δύο χρόνια η νέα κυβέρνηση των ευρωσκεπτικιστών. Η Ισλανδία έκανε αίτηση για πρώτη φορά για την ένταξή της στην ΕΕ το 2009...
, αλλά ο υπουργός Εξωτερικών της, Γκούναρ Μπράγκι Σβέινσον, ανέφερε σε μια δήλωση ότι η κεντροδεξιά κυβέρνηση ενημέρωσε την Λετονία, η οποία έχει την εναλλασσόμενη προεδρία της ΕΕ, και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την απόφασή της να ακυρώσει την αίτηση.
«Τα συμφέροντα της Ισλανδίας εξυπηρετούνται καλύτερα εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης», έγραψε ο υπουργός στην ιστοσελίδα του. Η Ισλανδία έκανε για πρώτη φορά αίτηση για να ενταχθεί στην ΕΕ στο πλαίσιο μιας αριστερής κυβέρνησης το 2009, όταν η χώρα είχε πληγεί άσχημα από μια οικονομική κρίση, κατά την οποία η ισλανδική κορόνα έχασε σχεδόν το ήμισυ της αξίας της, καθιστώντας την ένταξη στην ευρωζώνη μια ελκυστική προοπτική.
Αλλά το ακανθώδες ζήτημα των αλιευτικών ποσοστώσεων θεωρήθηκε ως ένα βασικό εμπόδιο για την ένταξη στο μπλοκ, αν και ποτέ δεν αναφέρθηκε στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις.
Η αλιεία αποτελεί σημαντικό μέρος της ισλανδικής οικονομίας και ποτέ δεν έγινε σαφές το πώς θα μπορούσαν να εξαλειφθούν οι διαφορές μεταξύ Βρυξελλών και Ρέικιαβικ για το θέμα. Χιλιάδες διαδηλωτές βγήκαν στους δρόμους του Ρέικιαβικ πέρυσι για να ζητήσουν τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος, αφού η κυβέρνηση είπε ότι αποσύρει την προσπάθεια ένταξής της στην ΕΕ χωρίς τη λαϊκή ψήφο. Αλλά οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις άρχισαν να δείχνουν την αντίθεση των Ισλανδών στην ένταξη στην ΕΕ. Ο επικεφαλής του αντιπολιτευόμενου Σοσιαλδημοκρατικού κόμματος 'Αρνι Παλ'Αρνασον, ωστόσο, παραπονέθηκε ότι η κυβέρνηση έλαβε την απόφαση χωρίς την έγκριση της πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο.
Όταν το κεντρώο Κόμμα Προόδου και το δεξιό Κόμμα της Ανεξαρτησίας ήρθαν στην εξουσία το 2013, ανέστειλαν τις συνομιλίες με τις Βρυξέλλες. Η Ισλανδία έχει δηλώσει ότι θέλει να διατηρήσει «στενούς δεσμούς και συνεργασία» με την ΕΕ και μάλιστα επωφελείται ήδη από αυτές τις συνδέσεις. Το νησί στον βόρειο Ατλαντικό είναι μέλος της Σένγκεν και του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου. Αυτό της επιτρέπει να εξάγει τα θαλασσινά με τις ηπειρωτικές χώρες άνευ δασμών και βοηθά στην ενίσχυση του τουρισμού, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομία της χώρας.
Η Ισλανδία επέστρεψε στον δρόμο της ανάκαμψης μετά την κατάρρευση του χρηματοπιστωτικού τομέα το 2008, με τα επίσημα στοιχεία να δείχνουν αυτή την εβδομάδα ότι το ΑΕΠ έφτασε σε επίπεδα ρεκόρ το περασμένο έτος. Σε σταθερές τιμές, το ΑΕΠ της Ισλανδίας αυξήθηκε κατά 1,9% το 2014. Ωστόσο, «το κατά κεφαλήν ΑΕΠ παραμένει χαμηλότερο από ό,τι το 2008, ενώ δεν λείπουν οι θέσεις εργασίας, δεν υπάρχουν θέσεις που πληρώνονται καλά, ειδικά για τους νέους πτυχιούχους» δήλωσε ο καθηγητής οικονομικών Άσγκειρ Τζόνσον από το Πανεπιστήμιο της Ισλανδίας.
Για πολλούς Ισλανδούς, η ένταξη στην ΕΕ δεν είναι μια σημαντική προτεραιότητα και ανησυχούν περισσότερο για το πώς θα αποπληρώσουν τα δάνεια που έλαβαν όταν ακόμα η οικονομία φαινόταν ανθηρή. Η μικρή σκανδιναβική χώρα χτυπήθηκε σκληρά μετά την κατάρρευση της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers, που προκάλεσε την κατάρρευση των τριών μεγαλύτερων τραπεζών της. Χωρίς αποτελεσματική εποπτεία, οι τράπεζες της Ισλανδίας είχαν μεταφέρει μαζικά φθηνά δάνεια στο εξωτερικό, συλλέγοντας κεφάλαια που άξιζαν πολύ περισσότερο από την ετήσια παραγωγή του νησιού. Η
Ισλανδία έγινε η πρώτη δυτικοευρωπαϊκή χώρα σε 25 χρόνια που προσέφυγε στο ΔΝΤ για διάσωση της οικονομίας της.