ΕΛΣΤΑΤ, Β΄τρίμηνο 2014: Η απασχόληση στο μεταπολεμικό ναδίρ.

Τα στοιχεία  της ΕΛΣΤΑΤ για την απασχόληση στο Β΄ τρίμηνο του 2014 δείχνουν κρίσιμα και πολύ ανησυχητικά. Πέρα από την οριακή κάμψη της ανεργίας κατά 0,5% σε σχέση με πέρυσι, που ωστόσο συνοδεύεται με σημαντική αύξηση της μακροχρόνιας ανεργίας(74,4% έναντι 66,8%) και σχετίζεται με τους γνωστούς εποχικούς παράγοντες, η απασχόληση δείχνει πλέον να συρρικνώνεται σε ιστορικά επίπεδα για την χώρα και σε συνδυασμό με τα δημογραφικά δεδομένα θα έπρεπε να δημιουργεί μια κατάσταση πολιτικού και οικονομικού συναγερμού στην κυβέρνηση και την κοινωνία…
Σε σχέση λοιπόν με το αντίστοιχο Β’ τρίμηνο του 2013, το 2014 απασχολούνταν 93099 λιγότεροι εργαζόμενοι (3539085 έναντι 3632184) και το εργατικό δυναμικό της χώρας συρρικνώθηκε κατά 167433 άτομα (4819186 έναντι 4986619). Γιατί θα έπρεπε αυτοί οι .......
αριθμοί να μας ανησυχούν; Γιατί ακριβώς αποτυπώνουν το καταστροφικό αποτέλεσμα της εξάχρονης πορείας της κρίσης και επιπλέον συγκρινόμενοι με άλλες δεινές ιστορικές περιόδους, προϊδεάζουν με την δυναμική τους και την εξέλιξη των γεγονότων.
Βασική παρατήρηση: Ο αριθμός των απασχολουμένων σήμερα στην χώρα μας τόσο ως ποσοστό επί του γενικού πληθυσμού, όσο και ως ποσοστό στον οικονομικά ενεργό πληθυσμό, είναι πλέον ο χαμηλότερος μεταπολεμικός. Μετά τον Β’ΠΠ και τον εμφύλιο, στην απογραφή του 1951, τα ποσοστά της απασχόλησης στον ενεργό πληθυσμό 15-64 ετών ήταν 53,19% και στο σύνολο του πληθυσμού 34,8%. Σήμερα αυτά τα ποσοστά βρίσκονται, αντίστοιχα, κάτω από το 52% και το 33%. Τέτοια επίπεδα δεν είχαν σημειωθεί ποτέ στην χώρα τις τελευταίες δεκαετίες (Εικόνα 1), αλλά ούτε μεταπολεμικά.

Εικόνα 1. Στοιχεία της eurostat για την απασχόληση στην Ελλάδα(1992-2013)

Την πενταετία 1960-1965, που σημειώθηκε το πρώτο μεγάλο κύμα της μετανάστευσης, το εργατικό δυναμικό της χώρας είχε συρρικνωθεί κατά 189000 άτομα, ποσοστό 5,2%, ενώ οι απασχολούμενοι είχαν μειωθεί κατά 133000, ποσοστό 4%.Παρότι εκείνη την περίοδο οι δείκτες της απασχόλησης ήταν καλύτεροι από τους σημερινούς, 246000 Έλληνες μετανάστευσαν στο εξωτερικό.
Κατά την σύγχρονη εξαετία της κρίσης, από το 2008 μέχρι το 2014, το εργατικό δυναμικό της χώρας συρρικνώθηκε σωρευτικά κατά 120000 άτομα, ποσοστό 2,5%, ενώ οι απασχολούμενοι μειώθηκαν συνολικά κατά 1050000, ποσοστό 22,9%! Μόνο τον τελευταίο χρόνο, από το Β΄τρίμηνο του 2013 μέχρι το αντίστοιχο του 2014, το εργατικό δυναμικό συρρικνώθηκε κατά 3,4% και οι απασχολούμενοι κατά 2,7% (Εικόνα 2).

Εικόνα 2. Ετήσιες διαφορές στον αριθμό απασχολουμένων και το εργατικό δυναμικό(2008-2014, στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ)

Στην πραγματικότητα το εργατικό δυναμικό της χώρας γύρισε στα επίπεδα του 2004, αλλά περισσότερο σαν «κουφάρι», αδειασμένο από την δύναμη και την ψυχή εκατοντάδων χιλιάδων απασχολουμένων(Εικόνα 3).

Εικόνα 3. Αριθμός απασχολουμένων και εργατικό δυναμικό(Β΄τρίμηνα 2004-2014, στοιχεία ΕΛΣΤΑΤ)

Και όχι μόνο! Η χώρα χάνει την δυναμική των νέων της. Όχι μόνο από την μετανάστευση, αλλά μέσα από την ίδια της την δημογραφική καμπύλη, που την απεικονίζει να λυγίζει γερασμένη και χωρίς μέλλον. Τα δεδομένα της απογραφής 2011, σε σχέση με την απογραφή του 1951, μαρτυρούν ότι, συγκριτικά, οι άνω των 65 ετών έχουν τριπλασιαστεί, ενώ οι κάτω των 14 ετών έχουν μείνει οι μισοί! Ήδη από το 2001 οι καμπύλες της «ανανέωσης» και της «γήρανσης» της χώρας είχαν συναντηθεί και έκτοτε συνεχίζουν μια αντίστροφη πορεία που θα αποτελειώσει την χώρα, αν δεν υπάρξει άμεση αντίδραση (Εικόνα 4).

Εικόνα 4. Ηλικιακές ομάδες και ποσοστό απασχόλησης στον γενικό πληθυσμό από τις απογραφές 1951-2011

Το μήνυμα από τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ είναι εκκωφαντικό: Η άμεση τόνωση της απασχόλησης και ιδιαίτερα στους νέους είναι πλέον ζήτημα ζωής και θανάτου για το παρόν και το μέλλον της χώρας.
Όσοι «αισιόδοξοι» εθελοτυφλούν ή απλά είναι μικρότεροι των περιστάσεων ή στέκονται από ιδιοτέλεια “δειλοί,  μοιραίοι  κι άβουλοι αντάμα» φέρουν ευθύνη που ισοδυναμεί με εθνική προδοσία.

Πηγές:
ΕΛΣΤΑΤ. Έρευνα Εργατικού Δυναμικού. Β΄Τρίμηνο 2014
ΕΛΣΤΑΤ. Έρευνα Εργατικού Δυναμικού. Β΄Τρίμηνο 2013
ΕΛΣΤΑΤ. Απογραφή 1951
Eurostat για ποσοστά απασχόλησης για ηλικίες 15-64
Eurostat για ποσοστά απασχόλησης για ηλικίες 20-64
Παναγιώτης Π. Παυλόπουλος. Ανάπτυξη και Ανεργία
ΕΛΣΤΑΤ. Έρευνα Εργατικού Δυναμικού. Δελτία Β΄τριμήνων 2004-2014
Μ. Παπαδάκης, Μ. Κογεβίνας, Δ. Τριχόπουλος. Ο Πληθυσμός της Ελλάδας. Θεωρήσεις-Προοπτικές-Προσανατολισμοί

Δ. Τρικεριώτης