Γράφει ο Dr Money
Από πέρυσι τον Απρίλιο - Μάιο, όπου η ελληνική οικονομία εισήλθε στο μακρύτερο ίσως τούνελ της Ιστορίας της μέχρι σήμερα, η μόνιμη επωδός των κ. Όλι Ρεν, Γιούνκερ, Τρισέ, Σόιμπλε και άλλων κοινοτικών αξιωματούχων ήταν η άρνηση κάθε πιθανότητας αναδιάρθρωσης του ελληνικού δημοσίου χρέους.
Πίσω από αυτήν την άρνηση κρυβόταν η βαθιά ανησυχία τους για τις επιπτώσεις μιας τέτοιας κίνησης στις άλλες αδύναμες οικονομίες της ευρωζώνης και στις τράπεζες των χωρών του πυρήνα του ευρώ που είχαν αγοράσει το δημόσιο χρέος, αλλά δεν το είχαν αποτιμήσει στις χαμηλότερες τιμές της αγοράς, εγγράφοντας τις ζημίες.
Υπήρχε όμως ένας ακόμη λόγος που δικαιολογούσε τη συγκεκριμένη στάση:
Το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής, γνωστότερο ως............ μνημόνιο.
Οι κοινοτικοί αξιωματούχοι και οι συνάδελφοί τους στο ΔΝΤ ήλπιζαν ότι οι μεταρρυθμίσεις και η δημοσιονομική πειθαρχία που υπαγόρευσε το μνημόνιο θα έβαζαν τη χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά από το 2012 και μετά και θα αποκαθιστούσαν σταδιακά την αξιοπιστία της Ελλάδας στις αγορές.
Οι ίδιοι γνώριζαν επίσης ότι έδιναν περισσότερο χρόνο στις ευρωπαϊκές τράπεζες να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια και να προετοιμαστούν ώστε να είναι σε καλύτερη θέση αν και εφόσον ετίθετο θέμα αναδιάρθρωσης στο μέλλον.
Πίσω από αυτήν την άρνηση κρυβόταν η βαθιά ανησυχία τους για τις επιπτώσεις μιας τέτοιας κίνησης στις άλλες αδύναμες οικονομίες της ευρωζώνης και στις τράπεζες των χωρών του πυρήνα του ευρώ που είχαν αγοράσει το δημόσιο χρέος, αλλά δεν το είχαν αποτιμήσει στις χαμηλότερες τιμές της αγοράς, εγγράφοντας τις ζημίες.
Υπήρχε όμως ένας ακόμη λόγος που δικαιολογούσε τη συγκεκριμένη στάση:
Το πρόγραμμα οικονομικής πολιτικής, γνωστότερο ως............ μνημόνιο.
Οι κοινοτικοί αξιωματούχοι και οι συνάδελφοί τους στο ΔΝΤ ήλπιζαν ότι οι μεταρρυθμίσεις και η δημοσιονομική πειθαρχία που υπαγόρευσε το μνημόνιο θα έβαζαν τη χώρα σε αναπτυξιακή τροχιά από το 2012 και μετά και θα αποκαθιστούσαν σταδιακά την αξιοπιστία της Ελλάδας στις αγορές.
Οι ίδιοι γνώριζαν επίσης ότι έδιναν περισσότερο χρόνο στις ευρωπαϊκές τράπεζες να ενισχύσουν την κεφαλαιακή τους επάρκεια και να προετοιμαστούν ώστε να είναι σε καλύτερη θέση αν και εφόσον ετίθετο θέμα αναδιάρθρωσης στο μέλλον.
Είτε αναδιάρθρωση των αποκαλούμενων δανείων από επίσημους φορείς είτε πολύ μεγαλύτερο "κούρεμα" των εναπομείναντων ιδιωτών πιστωτών απ' ό,τι θα απαιτούνταν σε πιο πρώιμο στάδιο.
Όμως, οι κοινοτικοί αξιωματούχοι θα πρέπει πλέον να αντιλαμβάνονται ότι η τακτική του "βλέποντας και κάνοντας" δεν φαίνεται να αποδίδει τα αναμενόμενα, όπως άλλωστε δεν απέδωσε ούτε σε άλλες περιπτώσεις στο παρελθόν.
Τι θα μπορούσε όμως να πείσει τους κοινοτικούς αξιωματούχους να δώσουν το πράσινο φως για μια αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους τους επόμενους μήνες, άντε μέχρι το τέλος του χρόνου;
Τρεις παράγοντες θα οδηγήσουν προς αυτήν την κατεύθυνση, κατά την άποψή μας, εκ των οποίων οι δύο βρίσκονται ακόμη σε φάση ζύμωσης:
Πρώτον, η αποτυχία των μέτρων που εγκρίθηκαν στις δύο συνόδους κορυφής της Ε.Ε. τον περασμένο μήνα, δηλαδή της επιμήκυνσης της αποπληρωμής των διμερών δανείων και της μείωσης του επιτοκίου, να συμπιέσουν τα spreads των ελληνικών ομολόγων.
Είναι κάτι που δεν έχει περάσει απαρατήρητο στο εξωτερικό.
Δεύτερον, η διαφαινόμενη σημαντική υπέρβαση του στόχου για το έλλειμμα του προϋπολογισμού του 2010.
Αν και οι διαρροές στον ελληνικό Τύπο μιλάνε για έλλειμμα από 10,1% μέχρι 10,6% του ΑΕΠ, έναντι 9,4% - 9,5% προηγουμένως και 8,1% περίπου αρχικά, αυτό που δεν διευκρινίζεται όσο θα έπρεπε είναι κάτι άλλο.
Η εκτίμηση για έλλειμμα 10,6% του ΑΕΠ βασίζεται εν μέρει σε αναγωγές στοιχείων από φορείς της γενικής κυβέρνησης που μπορεί να αποδειχθούν αισιόδοξες.
Πιθανόν πολύ αισιόδοξες, με αποτέλεσμα το έλλειμμα του 2010 να οδηγηθεί σε πολύ υψηλότερα επίπεδα σαν κι αυτά που ακούγονται στις Βρυξέλλες και σε κύκλους των Αθηνών.
Το νούμερο θα ανακοινωθεί πριν από το τέλος του μήνα, αλλά, ακόμη κι αν δεν είναι σοκαριστικό και καθίσει η μπίλια στο 10,6% του ΑΕΠ, θα φέρει επιπρόσθετα περιοριστικά μέτρα.
Οι κοινοτικοί αξιωματούχοι είναι αρκετά έξυπνοι ώστε να αντιληφθούν ότι το ύψος των επιπρόσθετων μέτρων θα μεταθέσει χρονικά προς τα πίσω την πολυπόθητη ανάκαμψη της ελληνικής οικονομίας, επιδεινώνοντας την κατάσταση στο μέτωπο του χρέους και προκαλώντας ίσως κοινωνικές και πολιτικές αναταράξεις.
Τρίτον, η αίτηση της Πορτογαλίας για κοινοτική βοήθεια αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να δοκιμαστεί στην πράξη η θεωρία του ντόμινο.
Αν τις επόμενες εβδομάδες και μήνες οι αγορές συνεχίσουν να αντιμετωπίζουν το τρίο Ελλάδας, Ιρλανδίας και Πορτογαλίας διαφορετικά από την Ισπανία και την Ιταλία, θα είναι ευκολότερο να πειστούν η Ε.Ε., το ΔΝΤ και η ΕΚΤ ότι η αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους δεν θα προκαλέσει ντόμινο.
Όλα δείχνουν ότι αργά αλλά σταθερά οι 3 ανωτέρω παράγοντες "ωριμάζουν" στο μυαλό των εταίρων μας, αυξάνοντας σημαντικά τις πιθανότητες μιας κωλοτούμπας, κατά τη λαϊκή έκφραση, στο ζήτημα της αναδιάρθρωσης πριν από τα τέλη του 2011.
Dr. Money