ΜΝΗΜΟΝΙΟ: Παίζοντας με τις λέξεις και το μέλλον μας

Γράφει ο Αλέξανδρος Πιστοφίδης

Οταν ακούσαμε για πρώτη φορά, ότι θα υπογραφεί ένα μνημόνιο ανάμεσα στην Τρόϊκα και την ελληνική κυβέρνηση, πιστεύοντας ότι πρόκειται για ένα απλό υπόμνημα, δεν δώσαμε και μεγάλη σημασία. Για να σιγουρευτούμε, ανοίξαμε κάποιοι τα λεξικά μας και ανακουφιστήκαμε. Για το λεξικό Πάπυρος, «μνημόνιο» σημαίνει «υπομνηματικό σημείωμα» (memo) γνωστό στους δικηγόρους κατά την υποβολή ενός σημειώματος-κειμένου στο δικαστήριο, δίχως ιδιαίτερη νομική ισχύ(ας με διορθώσει κάποιος δικηγόρος). Σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές γλώσσες, χρησιμοποιείται ο λατινικός όρος “Memorandum”, που σημαίνει ένα σημείωμα «προς υπόμνηση». Ψάχνοντας στα αγγλικά συναντάμε τον όρο “Memorandum of understanding”, που σημαίνει «δήλωση πρόθεσης» μεταξύ μελλοντικών εμπορικών συνεργασιών. Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, αυτού του είδους των συμφωνητικών δεν εμπεριέχουν καμία νομική δέσμευση. Μνημόνιο υπέγραψαν η Ελλάδα, η ...........
Ιταλία και η Τουρκία για έναν αγωγό πετρελαίου και ανά πάσα στιγμή, μπορεί ένα μέρος να αποδεσμευθεί επικαλούμενο διάφορους λόγους.
Πως γίνεται τώρα και πρωθυπουργός και υπουργοί, δηλώνουν πως δεν μπορούν να κάνουν τίποτα, ενδίδοντας ακόμη και σε απαιτήσεις της Τρόϊκα, που αντίκεινται στους νόμους του ελληνικού κράτους; Τι σημαίνει επιτροπή ελέγχου και ποια είναι η νομιμότητά της; Μέχρι που φτάνουν οι αρμοδιότητές της και που είναι τα όρια της συνταγματικότητας των αποφάσεών τους; Μήπως είμαστε τελικώς υπό επιτροπεία, ή ακόμη κάτω από κάτι χειρότερο και το μνημόνιο δεν είναι ένα απλό έγγραφο προς υπόμνηση αλλά μια «άνευ όρων παράδοση κυριαρχικών δικαιωμάτων μας», όπως άφησε πολλές φορές ο πρωθυπουργός μας να εννοηθεί;
Ας πάρουμε ένα άλλο παράδειγμα για να γίνει κατανοητό τι εννοώ. Μετά την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας στους Συμμάχους, δημιουργήθηκε από τις τέσσερις δυνάμεις κατοχής, ένα Συμμαχικό Συμβούλιο Ελέγχου (Allied Control Council). Αυτό με τη σειρά του, δημιούργησε μια Κεντρική Επιτροπή Ελέγχου. Η επιτροπή αυτή έβγαλε μια απόφαση, διάγγελμα κατοχής, που για να μην προκαλέσει την υπερηφάνεια των ηττημένων το ονόμασε “Berliner Erklaerung”( Δήλωση ή Διακήρυξη του Βερολίνου). Σύμφωνα μ’ αυτήν και για τρία χρόνια, μέχρι το 1948, έθεσε εκτός ισχύος όλους τους νόμους της Γερμανίας νομοθετώντας τα πάντα, ερήμην του γερμανικού λαού. Πολύ απλά, έκανε αυτό, που όπως έλεγε ο γερμανός θεωρητικός του πολέμου, Clausewitz, κάνει κάθε νικητής στον ηττημένο. «Του επιβάλει τη βούλησή του». Η Επιτροπή αυτή, λόγω της αντιπαράθεσης με τη Σοβιετική Ενωση (Ψυχρός πόλεμος), το 1955 περιόρισε τις αρμοδιότητές της και μόλις το 1990/91, με την ένωση των δύο Γερμανιών, διαλύθηκε. Η επιβολή της βούλησης του νικητή πάνω στον ηττημένο, δεν γίνεται μόνο με τη βία των όπλων. Υπάρχουν και άλλοι αποτελεσματικότεροι τρόποι, δίχως οι νικητές να χύσουν δικό τους αίμα.
Το μόνο που λείπει από το δικό μας «μνημόνιο», που τελικά δεν είναι μνημόνιο, είναι μια δίκη σαν εκείνη της Νυρεμβέργης, με την κατηγορία της συνωμοσίας κάποιων ελλήνων πολιτικών, κατά της κυριαρχίας του ελληνικού λαού. Εχει η Τρόϊκα αυτή τη δύναμη, ή τη βούληση; Ισως δείχναμε λίγη κατανόηση.