Γράφει η Ελένη ΠαπουτσήΟ όρος λέγεται τα τελευταία 10 χρόνια χωρίς να είναι ευκρινές το περιεχόμενο του, και η σημασία του. Κυρίως αναφέρεται σε μια πρόσφατη μεταβολή στην παγκόσμια οικονομία, η οποία ερευνάται.Οι κύριοι στοχαστές, παρουσιάζουν αντιμαχόμενες απόψεις.
Από πού πηγάζει ; Τις ρίζες της νεωτερικότητας (συνέπεια της οποίας είναι η παγκοσμιοποίηση) τις συναντάμε τους νεότερους χρόνους στις πόλεις της Βόρειας Ιταλίας, όπου η ελευθερώνεται το άτομο, και εξελίσεται την εποχή του Διαφωτισμού.
Η Παγκοσμιοποίηση σχετίζεται με ιστορικές διεργασίες Κατά τον Γκίτενς(κοινωνιολόγο που εχει ασχοληθεί διεξοδικά) είναι κάτι περισσότερο από μια αλληλοσύνδεση κρατών. Κατ΄αυτόν οι τοπικές επιρροές ελαχιστοποιούνται πάνω στα άτομα, και αποκτούν παγκόσμιες διαστάσεις. Πολλοί υποστηρίζουν ότι η παγκοσμιοποίηση επιφέρει μια αδυναμία των κρατών να ελεγξουν από μόνα τους εγχώρια ζητήματα Ετσι το ..........
έθνος κράτος αναζητά λύσεις στα προβλήματά του με τη διεθνή συνεργασία.!Η παραχώρηση εθνικών δικαιωμάτων σε διακρατικούς και υπερεθνικούς θεσμούς, διεθνοποιεί όπως λέει ο Κοξ το κράτος. Μέσα σε αυτό το φαινόμενο η αυτονομία των κρατών είναι ανάλογη με την ισχύ τους. Για τον Περλμούτερ, η παγκοσμιοποίηση οδηγεί στη σύνθεση ενός παγκόσμιου πολιτισμού, και μιας υπέρβασης του έθνους –κράτους.
Για τους νεομαρξιστές η παγκοσμιοποίηση δεν αποτελεί την απαρχή ενός παγκόσμιου πολιτισμού, αλλά την επιβολή μιας παγκόσμιας καπιταλιστικής οικονομίας και κοινωνίας από την κυρίαρχη οικονομική ελίτ.
Οσα από τα κράτη αποφασίζουν να αγνοήσουν τους κανόνες της παγκόσμιας καπιταλιστικής τάξης, περιθωριοποιούνται. Τα υπόλοιπα δικτυωμένα στο καπιταλιστικό δίκτυο, επιτρέπουν σε υπερεθνικές ρυθμιστικές δομές (G7, ΔΝΤ,ΕΕ κ.α) να καθορίσουν προς χάρη της ευημερίας του παγκόσμιου κεφαλαίου, τις πολιτικές τους καθιστώντας τα εθνικά σύνορα άσκοπα.
Ο Ροζενάου βλέπει την παγκοσμιοποίηση ως απότοκη της τεχνολογικής προόδου. Κατ΄αυτόν η παγκοσμιοποίηση οδηγεί σε ένα διχασμό.Από τη μια έχουμε το έθνος κράτος, και από την άλλη ένα πολυσύνθετο πλέγμα υπερεθνικών οντοτήτων..
Ο Γκίλπιν(ρεαλιστής των διεθνών σχέσεων) απορρίπτει ολες τις ανωτερω απόψεις , και ισχυρίζεται μέσα από τις μελέτες του, ότι η παγκοσμιοποίηση δεν αναδιαμορφώνει το μέλλον και τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις. Εξυπηρετούνται όμως συμφέροντα ισχυρών ηγεμονικών κρατών. Κατ΄αυτόν, οδηγεί σε εσωστρέφεια τα έθνη κράτη τα οποία ενισχύουν την στρατιωτική τους ισχύ, απέναντι στη εντεινόμενη διεθνή ανασφάλεια
Οι ρεαλιστές δε βλέπουν τη παγκοσμιοποίηση ως το τέλος του έθνους κράτους, (όπως οι ιδεαλιστές) αντίθετα οι ενδείξεις τους συνηγορούν υπερ της ενίσχυσης των εθνών κρατών.
Τέλος θεωρείται μύθος, ότι με την παγκοσμιοποίηση ο κόσμος αλληλοεξαρτιέται περισσότερο. Υπάρχει αλληλοεξάρτηση στις διακρατικές σχέσεις,αλλά αυτή είναι μικρότερη από την εποχή του δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Αυτό που υπάρχει είναι η αλληλοσύνδεση η οποία σημαίνει ευαισθησία, στα παγκόσμια γεγονότα
Για μας τι σημαίνει αυτός ο όρος; Όλα αυτά μαζί, ή κάτι διαφορετικό;
Ελένη Παπουτσή
Εκπαιδευτικός-πολιτισμολόγος